Bazı makarnalık buğday (Triticum durum Desf.) çeşitlerinin sarı pas hastalığına karşı genotipik ve fonotipik olarak dayanıklılığının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma ile ülkemizde tescil edilen ve milli çeşit listesinde bulunan 54 adet makarnalık buğday (Triticum turdigum var. durum) çeşidinin Puccinia striiformis f. sp. tritici'nin neden olduğu sarı pas hastalığına karşı dayanım gösterdiği bilinen Yr5, Yr10 ve Yr15 dayanıklılık genlerinin varlığı genetik düzeyde tanımlanması amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışılan genetik materyallerin DNA'ları ekstrakte edilmiş ve PZR analizleri gerçekleştirilmiştir. Genetik analizler sonucunda 54 çeşidin hiçbirinde Yr5 dayanıklılık geni bulunmazken 12'sinin Yr10 ve 17'sinin Yr15 dayanıklılık genine sahip olduğu belirlenmiştir. Bunlara ek olarak 7 çeşidin hem Yr10 hem de Yr15 dayanıklılık genlerine sahip olduğu belirlenmiştir. Öte yandan çeşitlerin dayanımını belirlemek amacıyla 2019-2020 üretim sezonunda doğal epidemi şartlarında arazi denemesi yürütülmüştür. Sonuç olarak, moleküler belirteç destekli seleksiyon ile sarı pasa dayanım gösteren genler etkinlikle tanımlanmıştır. Elde edilen sonuçların makarnalık buğdayda sarı pasa dayanıklılık için yürütülecek ıslah programlarında yararlı olacağı düşünülmektedir.