Antalya Boğaçay-Kırkgöz sulama birliği'nin performansının değerlendirilmesi

Abstract

Araştırma Antalya ili merkez ilçesinde bulunan Boğaçay-Kırkgöz Sulama Birliği'nin 2017-2020 yılları arasındaki sulama performansının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Antalya Boğaçay-Kırkgöz Sulama Birliği 2018 yılında alınan kararla DSİ Genel Müdürlüğüne bağlanmış ve aynı yılda 3 sulama birliği (Karaman Duraliler Sulama Birliği, Kırkgöz Sulama Birliği, Döşemealtı Pompaj Sulama Birliği) ile birleştirilme kararı alınmıştır. Birleşmeden önce ismi Boğaçay Sağ Sahil olan sulama birliği 2019 yılında birleşme yazısı ile beraber tek çatı altında ismi Antalya Boğaçay-Kırkgöz Sulama Birliği olarak değiştirilmiştir. 4 sulama birliğinin birleşmesinden oluşan BoğaçayKırkgöz Sulama Birliği'nin 2019-2020 yıllarında finansal performans göstergeleri ortak olarak hesaplanmıştır. Birliğin sulama sahası Cazibe (2420 ha) ve Pompaj (1000 ha) olmak üzere toplam 3420 ha'dır. Performans değerlendirilmesinde su iletim, finansal, tarımsal etkinlik ve üretim performans göstergelerinde Uluslararası Sulama ve Drenaj Teknoloji ve Araştırma Programı (IPTRID) tarafından önerilen yaklaşım kullanılmıştır. Kurumsal etkinlik göstergesinde diğer araştırmacılar tarafından kullanılan performans göstergelerinden yararlanılmıştır. Finansal performans göstergelerinde (TL) kullanılmıştır. Araştırma sonucu, su iletim performans göstergelerinden, birim alana dağıtılan yıllık sulama suyu miktarı 2820-9550 m3 ha-1 , birim sulanan alana dağıtılan yıllık sulama suyu miktarı 6966-18243 m³ ha-1 , sulama oranı %0.30-0.92 ve yıllık su temin oranı 0.60-1.63 olarak hesaplanmıştır. Finansal performans göstergelerinden, yatırımın geri dönüşüm oranı %97.1-227, birim alana düşen toplam işletme, bakım ve yönetim masrafı 291.8-1090.2 TL ha-1 , su dağıtımında istihdam edilen her bir personele düşen toplam masraf 30890.25-119026.77 TL personel-1 , su ücreti toplama performansı %89.73 birim alana düşen çalıştırılan görevli sayısı 0.0061-0.0131 personel ha-1 , kullanıcılara iletilen toplam sulama suyuna karşılık elde edilen ortalama gelir 0.048-0.123 TL m- ³, bakım masrafının gelire oranı 25.4-59.7 TL m- ³ olarak bulunmuştur. Tarımsal etkinlik ve üretim performans gösterge değerlerinden, birim sulama alanına karşılık elde edilen gelir 14611.27-62998.56 TL ha, sulanan birim alana karşılık elde edilen gelir 32503.50-91457.32 TL ha, şebekeye alınan birim sulama suyuna karşılık elde edilen gelir 2.78-7.85 TL m³ olarak hesaplanmıştır. Kurumsal etkinlik gösterge değerlerinden, sulama şebeke yoğunluğu 7.63-45.4 ha km-1 , sulama şebeke personel yoğunluğu 4.4-29.6 km personel-1 olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, Antalya BoğaçayKırkgöz Sulama Birliği'ni oluşturan sulama birlikleri birleşmeden önce işletme bakım, adil su dağıtımı ve su ücretlerini toplamada problemler yaşadığı söylenebilir. Birleşmeden sonra ise özellikle mali konularda, adil ve güvenli su dağıtımı ile işletme bakım hizmetlerinde başarılı bulunmuştur.