Mikrobiyolojik gübre kullanımının tek ürüm domates (Solanum lycopersicum L.) yetiştiriciliğinde verim ve kaliteye etkileri

Abstract

Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Arazisi'nde bulunan bir cam serada yürütülmüş olan bu tez araştırmasında "Mikrobiyolojik Gübre Kullanımının Tek Ürün Domates Yetiştiriciliğinde Verim ve Kaliteye Etkileri" araştırılmıştır. Araştırmada bitkisel materyal olarak Bestona F1 (Solanum lycopersicum var. Bestona F1) domates çeşidi kullanılmış, fideler 90-50 x 40 cm sıra arası ve sıra üzeri aralıklarla dikilmiştir. Araştırmada parsel büyüklüğü 2.5 m2 olup her bir tekrarlamada 10 adet bitki yer almıştır. Çalışma kapsamında SP (Süper Pan) ve MF (MegaFlu) ticari isimleriyle iki farklı mikrobiyolojik gübre kullanılmıştır. Çalışmada iki mikrobiyal gübre ve kimyasal gübreleme kombinasyonlarıyla birlikte toplam 14 uygulama yer almıştır. Araştırma süresince L, Hueº ve Chroma renk değerleri, klorofil miktarı, meyve eni ve boyu (mm), meyve et kalınlığı (mm), suda çözünebilir toplam kuru madde miktarı (%), pH, asitlik (mg/100 g), C vitamini (mg/100 g), toplam verim (kg/m2), birinci ve ikinci sınıf verim (kg/m2) kriterleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda mikrobiyal gübre uygulamalarının domates meyvelerinde belirlenen renk değerleri üzerinde etkili olmadığı görülürken, meyve sularında yapılan incelemelerde SÇKM bakımından farklılık oluşmamış, en fazla ölçülen pH değerleri SP-Kontrol ve MF-2 uygulamalarında olmuştur. Bunun yanında her iki mikrobiyal gübrenin de asitlik üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı, en yüksek C vitamini değerleri ise SP-4 ve MF-4 uygulamalarında analiz edilmiştir. Domates yapraklarında ölçülen klorofil içerikleri en yüksek olarak SP-3, SP-4, SP-Kontrol ve MF-4'de belirlenmiştir. Domates meyvelerinde ölçülen meyve eni ve meyve et kalınlıkları arasında önemli farklılıklar gözlemlenmemiş, meyve boyu bakımından en yüksek değerler SP-1 ve MF-5'de bulunmuştur. Hasat edilen domates meyvelerinde en yüksek birinci sınıf verimler SP-4, SP-3, SP-Kontrol, MF-6, MF-Kontrol, MF-4, MF-5 uygulamalarında, en yüksek ikinci sınıf verimler SP-Kontrol ve MF-3 uygulamalarında tespit edilmiştir. Toplam verim açısından en yüksek verim değerleri ise SP-4, SP-3, SP-Kontrol, MF-Kontrol, MF-6, MF-4 ve MF-5 uygulamalarından elde edilmiştir. Sonuç olarak verim değerleri incelendiğinde, %50 azaltılmış NPK gübrelerine ilave olarak mikrobiyal gübre uygulamaları yapıldığında, normal NPK gübrelemesi yapılan parsellerden elde edilen değerlere ulaşılmıştır. Bu sonuçlar gübrelemeden tasarrufun yanında, toprak canlılığı ve verimliliğinin arttırılmasına katkı koyabilecektir.