Farklı incir çeşitlerinde taşıma modellemesi ile hasat sonrası kalitenin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, sofralık incir çeşitlerimiz arasında gerek üretim gerekse ihracatta 'Bursa Siyahı' çeşidine alternatif olabilecek 'Yeşilgüz' ve 'Siyah Orak' incir çeşitlerinin palistore depolama sisteminde taşıma performansları bir modelleme yardımıyla incelenmiştir. Palistore sisteminde taşıma modellemesi çalışmalarında; %3 O2 + %15 CO2, %3 O2 + %20 CO2, %3 O2 + %25 CO2 ve %21 O2 + %0.03 CO2 olmak üzere dört farklı atmosfer bileşiminin etkisi karşılaştırılmıştır. Bu amaçla, farklı atmosfer bileşimlerinde 7 gün 2 °C sıcaklık ve %90-92 oransal nem + 2 gün 5 °C sıcaklık ve %70 oransal nem + 2 gün 2 °C sıcaklık ve %70 oransal nem + 3 gün 20 °C sıcaklık ve %65-70 oransal nem olmak üzere denemeye alınan üç çeşitte de toplam 14 gün süreyle taşıma modellemesi yapılmıştır. Modelleme çalışmasında, ağırlık kaybı, meyve sertliği, meyve kabuk rengi (L*, a* ve b*), suda çözünebilir kuru madde miktarı (SÇKM), titre edilebilir asit (TEA) miktarı, toplam antosiyanin miktarı, toplam fenolik madde miktarı, toplam antioksidan aktivitesi, pazarlanamaz meyve miktarı ile meyvelerin görsel ve tat durumları incelenmiştir. Çalışma sonucunda, incelenen kalite kriterlerinin korunumu açısından farklı atmosfer bileşimi oluşturulan palistore ortamında taşıma, normal atmosfere (kontrol) göre daha başarılı bulunmuştur. 'Siyah Orak' çeşidinde denenen atmosfer bileşimlerinin ağırlık kaybı ve SÇKM miktarı üzerine etkisi istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur. Meyve sertliğinin korunumu açısından en başarılı atmosfer bileşimi %3 O2 + %15 CO2 'dir. Çalışmada en düşük meyve sertliği kontrol uygulamasında tespit edilmiştir. En yüksek TEA miktarı %3 O2 + %15 CO2 ve %3 O2 + %25 CO2 uygulamalarında saptanmıştır. Düşük oksijen ve yüksek karbondioksit içeren ortamda taşıma modellemesi yapılan meyveler kontrole göre daha yüksek fenolik madde içermişlerdir. En yüksek toplam antosiyanin miktarı kontrol uygulamasında, en düşük değer ise %3 O2 + %15 CO2 içeren atmosfer bileşiminde tespit edilmiştir. Antioksidan aktivitesi açısından en yüksek değerler %3 O2 + %15 CO2 uygulamasında, en düşük aktivite ise kontrol uygulamasında bulunmuştur. Meyvelerin görsel ve tat değerleri açısından en yüksek puanlar %3 O2 + %15 CO2 uygulamasında, en düşük puanlar ise %3 O2 + %25 CO2 uygulamasında saptanmıştır. Pazarlanamaz meyve miktarı açısından %3 O2 + %25 CO2 uygulaması en başarısız, %3 O2 + %15 CO2 içeren atmosfer bileşimi ise en başarılı atmosfer bileşimi olarak belirlenmiştir. 'Yeşilgüz' çeşidinde ise denenen atmosfer bileşimlerinden %3 O2 + %25 CO2 ortamında en yüksek ağırlık kaybı saptanırken, en düşük ağırlık kaybı kontrol uygulamasında gerçekleşmiştir. Çalışmada, %3 O2 + %15 CO2 içeren atmosfer bileşimi meyve sertliğinin korunumu açısından en başarılı uygulama olarak tespit edilmiştir. SÇKM miktarı açısından en yüksek değerler %3 O2 + %25 CO2 uygulamasında, en düşük değerler ise %3 O2 + %15 CO2 ve kontrol uygulamasında belirlenmiştir. TEA miktarı açısından en yüksek asitlik değerleri %3 O2 + %25 CO2 ve kontrol uygulamalarında, en düşük değerler ise %3 O2 + %15 CO2 uygulamasında bulunmuştur. En yüksek toplam fenolik madde miktarı %3 O2 + %15 CO2 içeren atmosfer bileşiminde, en düşük içerik ise %3 O2 + %25 CO2 ve kontrol uygulamalarında tespit edilmiştir. Buna karşılık toplam antosiyanin miktarı bakımından kontrol ve %3 O2 + %25 CO2 uygulamaları en başarılı uygulamalar olarak saptanmıştır. Antioksidan aktivite ve meyvelerin görsel değerlendirilmesi açısından %3 O2 + %15 CO2 uygulaması daha başarılı bulunmuş, buna karşın kontrol meyveleri en düşük antioksidan aktivite ve görsel değerlendirme puanlarına sahip olmuşlardır. En yüksek pazarlanamaz meyve miktarı kontrol uygulamasında, en düşük pazarlanamaz meyve miktarı ise %3 O2 + %15 CO2 ve %3 O2 + %20 CO2 içeren atmosfer bileşimlerinde saptanmıştır. Çalışmada %3 O2 + %15 CO2 ve %3 O2 + %20 CO2 içeren atmosfer bileşimlerinde taşıma modellemesine alınan meyveler en yüksek tat skala değerlerine, %3 O2 + %25 CO2 ve kontrol meyveleri ise en düşük değerlere sahip olmuşlardır. 'Bursa Siyahı' çeşidinde ağırlık kaybı ve meyve sertliği açısından %3 O2 + %15 CO2 uygulaması en başarılı atmosfer bileşimi olarak belirlenmiştir. SÇKM miktarı açısından %3 O2 + %25 CO2 uygulaması en yüksek değere sahip iken, TEA miktarı açısından uygulamalar arasında farklılık tespit edilememiştir. Toplam fenolik madde miktarı ve antioksidan aktivite açısından denenen atmosfer bileşimleri kontrole göre daha başarılı bulunmuştur. Toplam antosiyanin miktarı açısından ise kontrol meyveleri daha yüksek içeriğe sahip olmuşlardır. Meyvelerin görsel ve tat değerlendirilmesi açısından en başarılı atmosfer bileşimi %3 O2 + %15 CO2 uygulamasıdır. Sonuç olarak, 'Siyah Orak', 'Yeşilgüz' ve 'Bursa Siyahı' incir çeşitleri için palistore depolama sisteminde %3 O2 + %15 CO2 içeren atmosfer bileşimi 14 günlük taşıma modellemesinde kalitenin korunumu açısından en başarılı uygulama olarak belirlenmiştir.