Özet:
Segregasyon analizi monogenik ve poligenik unsurları istatistiksel modeller ile tahmin eden ve majör gen tespiti yapan bir yöntemdir. Bu çalışmasının ana amacı; yumurta ağırlığının major bir gen tarafından yönlendirilip yönlendirilmediğinin bir tavuk populasyonuna ait veri seti kullanılarak bayesçi segregasyon analizi ile incelenmesidir. Bu amaçla önceden toplanmış bir veri seti kullanılmıştır 1063 adet yumurtacı tavuk hattından toplamda 7 zaman dilimine ait yumurta ağırlığı (İlk yumurta ağırlığı, 36., 56., 66., 72., 80. haftalardaki yumurta ağırlığı) ve pedigri bilgileri kullanılarak major gen varlığı incelenmiştir. Varyans unsurları Gibbs örneklemesi ile tahmin edilmiştir. Bu çalışmada segregasyon analizi ile eklemeli genetik varyans, hata varyansı, major gen varyansı, eklemeli ve baskın gen etkileri tahmin edilmiştir. Yapılan analizlerle haftalara göre yumurta ağırlığında dominant etki ( -7.30, 0.66, -2.42, -18.57, -2.94, -5.83, -2.54) eklemeli gen etkisinden (11.79, 2.00, 3.38, 9.07, 4.53, 5.67, 5.49) küçük olduğu bulunmuştur. Major gen varyansları (σG2 = 53.34, 3.33, 8.24, 60.24, 11.14, 17.72, 28.23) poligenik varyanstan (σu2=6.53, 5.68, 2.38, 6.52, 7.28, 6.11, 4.69) daha büyük bulunmuştur. Major gen frekansı ise 7 zaman dilimi için, p = 0.86 ve q = 1- p = 0.14, p = 0.58 ve q = 1 - p = 0.42, p = 0.53 ve q = 1 - p = 0.47, p = 0.84 ve q = 1 - p = 0.16, p = 0.73 ve q = 1 - p = 0.27, p = 0.63 ve q = 1 - p = 0.37 , p = 0.64 ve q = 1 - p = 0.36 bulunmuştur. Üç farklı analiz yapılmıştır: 1) haftalık yumurta ağırlıkları 2) üssel büyüme modeli analizi 3) temel bileşenler analizi. Major gen analizinde poligenik modelde kalıtım derecelerini h2= 0.31 (± 0.54), 0.51 (± 0.56), 0.54 (± 0.56), 0.32 (± 0.52) , 0.44 (± 0.54), 0.27 (± 0.50) , 0.25 (± 0.51) , ve major gen modelinde kalıtım dereceleri h2= 0.81 (± 0.94), 0.67 (± 0.81), 0.95 (± 0.88), 0.85 (± 0.98) , 0.70 (± 0.85), 0.70 (± 0.90) , 0.73 (± 0.95) olarak bulup, Üssel büyüme modeli analizinde belirlenen kalıtım derecelerini poligenik modelde ; h2= 0.99 (± 0.91), 0.46 (± 0.54), 0.85 (± 0.60), 0.87 (± 0.61) , 0.92 (± 0.60), 0.79 (± 0.59) , 0.96 (± 0.66) ve major gen modeli analizinde ; h2= 0.80 (± 0.95), 0.54 (± 0.64), 0.60 (± 0.27), 0.56 (± 0.81) , 0.75 (± 0.88), 0.72 (± 0.94) , 0.76 (± 0.94) olarak bulup temel bileşenler analizi ile poligenik model için kalıtım dereceleri h2= 0.63 (± 0.57), 0.15 (± 0.09), 0.12 (± 0.47), olup major gen modelinde kalıtım dereceleri h2= 0.71 (± 0.73), 0.20 (± 0.70), 0.50 (± 0.93) olarak belirlenip bu farklı analiz türlerinde kalıtım dereceleri arasında benzerlik sağlanamamıştır. Bununla birlikte her 3 yönteminde yüksek kalıtım derecelerini poligenik model için belirlenmesi yumurta ağırlıklarının zamana dayalı seleksiyon çalışmalarında başarılı bir şekilde kullanılabileceğini göstermektedir.