Teke yöresi Yeleme köyü çerkeslerinde geleneksel müzik pratikleri

Abstract

Bu çalışmada Antalya ili, Korkuteli ilçesi Yeleme Köyü'nün sahip olduğu geleneksel müzik ve müzik pratikleri üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda kaynak kişiler ile çeşitli tarihlerde gerçekleştirilen yapılandırılmış ve yapılandırılmamış görüşmeler doğrultusunda, Çerkes toplumunun sahip olduğu sosyokültürel yaşamı, geleneksel müzik ve pratiklerine dayalı bulgular elde edilmiştir. 1817 ile 1864 yılları arasında gerçekleşmiş olan Rus-Kafkas savaşı, Rus Çarlığının Kafkasya'da kontrolü ele geçirmesi ile son bulmuştur. Bu sebeple zorlayıcı yaptırım ve baskıların artması, Çerkes halkını Osmanlı topraklarına zorunlu göçe mecbur bırakmıştır. Çalışmada ele alınmış olan Yeleme köyünün geleneksel müzik pratikleri, savaş sonrası Rus Çarlığının bölgede uyguladığı sosyal ve siyasi politikaları sonucu, Osmanlı Devleti sınırları içerisine zorunlu göç etmiş olan, nüfus yoğunluğunu Abzehlerin oluşturduğu Çerkes toplumunun özgünlüğünü yansıtmaktadır. Çalışmada doğumdan ölüme kadar süregelen pratikler üzerinde durulmuş ve bu çerçevede derlenen repertuvar ele alınmıştır. Söz konusu Yeleme Köyü'nün müzikal pratikleri bağlamında düğün, eğlence, tarımsal üretim, çalışma alanlarında yapılan, ulaşılabilen ve notaya alınan şarkı ve manilere yer verilmiştir. Ayrıca çalgıların ve şarkıların kullanım alanları, müzik pratiklerinin sosyal yaşamlarındaki rolü ve önemi üzerinde durulmuştur.