Demokrasinin iktisadi teorisi : Türkiye için bir analiz

Abstract

Siyasal etkinliklerin önemli iki aktörü vardır; siyasal partiler ve seçmenler. Politik süreçte alınan karar ve hedefler için seçmen davranışlarının iyi analiz edilmesi gereklidir. Bu davranışları yönlendiren sosyal ve ekonomik faktörler vardır. Sosyal faktörler kültür, eğitim düzeyi, cinsiyet vb. gibi bir çok etkeni içerirken ekonomik faktörler enflasyon, işsizlik, büyüme ve reel gelir gibi temel makroekonomik göstergeleri içerir. Bu davranışların makroekonomik performansa göre analiz edilmesine yönelik literatür, 1950'lere dayanır. Bu araştırmalarda, seçmenlerin oy davranışlarının hangi ekonomik ve sosyal faktörler tarafından belirlendiği analiz edilmektedir. Kamu Tercihi Teorisyeni Anthony Downs, 1957 yılında yazdığı ?Demokrasinin Ekonomik Teorisi (An Economic Theory of Democracy)? adlı eseriyle ekonomi-siyaset ilişkisini ortaya atan öncü araştırmacılardan biridir. Downs'un Rasyonellik Hipotezi ve bunu temel alan araştırmalarda kişisel çıkarlarını ön planda tutan ve geçmiş göstergeleri göz önüne alarak oy veren seçmenler işgücü veya enflasyon verilerini dikkate alırlar.Bu çalışmada, Downs'cu görüş esas alınarak Türkiye'deki politik süreçte seçmenlerin oy verirken hangi ekonomik ve sosyal değişkenleri dikkate aldıkları araştırılmıştır. Ulaşılabilen veri seti kapsamında yapılan bu çalışmada elde edilen bulgulardan, Türkiye'deki seçmenlerin bazı ekonomik değişkenlerde irrasyonel davrandıkları ve kısa dönemdeki etkilere göre hareket ettikleri yorumu yapılabilmektedir.