Okul yöneticilerinin liderlik stiline ilişkin öğretmen algılarının örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı ilköğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre okul yöneticilerinin liderlik stilinin öğretmenlerin sergilediği örgütsel vatandaşlık davranışına (ÖVD) etkisini incelenmektir. Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2008?2009 Eğitim Öğretim yılında Antalya ili merkez ilçe sınırları içinde bulunan 163 devlet ilköğretim okulunda görev yapmakta olan 4443 ilköğretim okulu öğretmeni oluşturmaktadır. Bu evren içinden Antalya ili merkez ilçe sınırları içinde bulunan 11 farklı eğitim bölgesinden seçilen 32 devlet ilköğretim okulunda görev yapmakta olan 1519 ilköğretim okulu öğretmeni araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Dağıtılan veri toplama araçlarından 839 tanesi analize girmeye uygun bulunmuştur.Araştırmada üç bölümden oluşan bir veri toplama aracı kullanılmıştır. Birinci bölümde katılımcılara ait kişisel bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümde Şahin (2003) tarafından geliştirilen ?Liderlik Stilleri Ölçeği?, üçüncü bölümde ise Yücel(2003) tarafından geliştirilmiş olan ?Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği? kullanılmıştır. ?Liderlik Stilleri Ölçeği?nin madde toplam test korelasyonu (Cronbach's Alpha) r = 0,933, ?Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği?nin ise r = 0,931 bulunmuştur. Likert tipi beşli derecelendirme ölçeğinde Hiçbir Zaman (1), Nadiren (2), Bazen (3), Çoğu Zaman (4), Her Zaman (5) seçenekleri kullanılmıştır.Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, Pearson korelasyon katsayısı, çoklu doğrusal regresyon analizi, parametrik testlerden ilişkisiz örneklemler için t-testi, ilişkisiz örneklemler için tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA) ve Post Hoc yöntemlerinden Scheffe Testi ile Dunnet C Testi kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarında ÖVD'nın vicdanlılık boyutunun en önemli boyut olduğu, erkek öğretmenlerin bayan öğretmenlerden daha fazla örgütsel vatandaşlık davranışı sergiledikleri, yaş ve kıdem arttıkça örgütsel vatandaşlık davranışının arttığı bulunmuştur. Ayrıca liderlik stillerinden dönüşümcü liderlik stilinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerinde daha etkili olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.