Antalya Aksu ilçesinde çalışan öğretmenlerin toplumsal cinsiyet, erkeklik ve kadınlık tanımlamaları üzerine bir çalışma

Abstract

Toplumumuzun genelinde yaygın olan ataerkil anlayış ve toplumsal cinsiyet rollerine bakış açısındaki sınırlılık ve bilgi eksikliği, toplumun ilerleyişinde ve şekillenmesinde rol oynayan, genç nesillerin yaşamın ileriki yıllarına hazırlanmasında büyük pay sahibi olan öğretmenler arasında da yaygındır. Günlük hayatta kullanılan cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları toplumun genelinde birbirinin yerine kullanılmaktadır. Bu kavramların farklı anlamları olduğunun bilinmesi ve toplumun her kesimine dokunma şansı olan öğretmenlerin de bu kavramları doğru şekilde kullanması gerekmektedir. Bu tez kapsamında, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda çalışan öğretmenlerin Toplumsal Cinsiyet, Erkeklik ve Kadınlık Tanımlamaları arasındaki farklılıkları bilip bilmediklerini ve öğretmenlerin bu kavramlara bakış açılarını öğrenmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda öncelikle cinsiyet, toplumsal cinsiyet, kadın, erkek ve ataerkillik kavramları açıklanmıştır. Araştırma yöntemi olarak bir nitel veri toplama yöntemi olan derinlemesine görüşme yöntemi tercih edilmiştir. Antalya İli Aksu İlçesinde müdürlük, müdür yardımcılığı ve öğretmenlik yapan 8 kadın 8 erkek olmak üzere toplam 16 kişiyle görüşülmüştür. Sonuçlar göstermektedir ki; öğretmenler toplumsal cinsiyet ile ilgili kavramlarda bilgi karmaşası yaşamaktadır. Ayrıca, öğretmenler cinsiyet ayrımcılığı yapmadıkları yönünde görüş belirtmiş olsalar da, görüşmelerin analizi yapıldığında istemsiz olarak ayrımcılık yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır. Alacakları doğru bir eğitim sayesinde okullarda sürekli olarak yeniden üretilen toplumsal cinsiyet kalıpyargıları sönme eğilimi gösterecektir. Bu değişim ise kadının toplumdaki 'öteki' konumundan sıyrılmasını ve toplumda her alanda erkek ile eşit olmasını sağlayacaktır. Kadına yapılan şiddete kadar uzanan kalıpyargıların azaltılması için toplumsal farkındalık yaratılmalı ve özellikle okullarda uygulanmakta olan programlardan, öğretmenlerin üniversitelerde aldıkları eğitimlere, ders kitaplarından aile eğitimlerine kadar planlı bir şekilde mücadele etmeye devam edilmelidir.