Abstract:
Bu çalışmada, erken Osmanlı dönemi cami ve mescitlerinin cephelerinde tuğla kullanımı incelenmiştir. Orhan Gazi döneminden (1324-1362) II. Murad döneminin (1421- 1444, 1446-1451) sonuna kadar olan tarih içerisinde Bursa ve Edirne'de inşa edilmiş 34 cami ve mescit kataloğumuz içerisinde yer almaktadır. İncelediğimiz 34 cami ve mescidin cephelerinde bulunan tuğlaların örgü ve süsleme amaçlı kullanımı, fiziksel özellikleri ve tuğla kullanımı açısından çağdaşı olan çevre kültürler ile ilişkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapıların iç mekânı boyalı olduğu için incelenememiştir. Bundan dolayı yapıların dış cepheleri incelenmiştir. Erken dönem Osmanlı cami ve mescitlerinin cephelerinde kullanılan tuğlalar standart bir ölçüye sahip değildir. Duvarlarda kullanılan tuğla genelde dikdörtgen biçimdedir. Süsleme amaçlı kullanılan tuğlalar kesme tuğlalardır. Kesme tuğlalar geometrik biçimli ve şerit biçimli şekilde üretilmiştir. Tuğla cami ve mescitlerin cephelerinde taş ile birlikte almaşık teknikte kullanılmıştır. Tuğlalar yatay, dikey ve eğik olarak istiflenmiştir
