Coğrafi işaret tescilli Aydın inciri, Ege sultani üzümü, Giresun fındığı dış pazarlarında Türkiye’nin ihracat dekompozisyon analizi

Abstract

Günümüzde dünya ticaretinde giriş engelleri hızla kalkarken, ülkelerin yaptıkları ihracat da giderek daha rekabetçi bir ortamda gerçekleşmektedir. İhracata konu olan ürünün kendi özellikleri ayırt edici bir faktör olarak belirlenirken, ülkelerin ihracatları sadece kendi koşullarına değil, dış dünya koşullarına da bağlı duruma gelmiştir. Bu da ülkelerin rekabetçi konumda olmalarını, bir başka ifade ile daha fazla rekabet gücüne sahip olarak faaliyet göstermelerini gerektirmektedir. Bu çalışmada coğrafi işaret tescilli Aydın inciri, Ege Sultani üzümü ve Giresun fındığı dış pazarlarında 1989-2018 yılları arasında Türkiye'nin ihracat değişimi üzerinde etkili olan faktörler incelenmiştir. "Pazar-kayma" yöntemiyle gerçekleştirilen bu incelemede global etki, ikame etkisi, coğrafi etki ve performans etkisi olmak üzere 4 faktörün ihracat değişimindeki rolü araştırılmış; etkiler ürün ve ülke bazında ortak ve ayrışan özellikleri ile mukayese edilmiştir.