Motivasyonu etkileyen iç ve dış faktörler üzerine bir çalışma

Abstract

Motivasyon kâr amacı güden veya gütmeyen tüm örgütler için temel bir meseledir. İş hayatında çalışanların performansını arttıran bu etki, işletmelerin başarısında da büyük bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada atıksu arıtma tesisleri çalışanlarının sosyo-demografik özellikleri ile içsel ve dışsal motivasyon düzeylerini tespit etmek, bu iki faktör arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını saptamak ve elde edilen verilerle literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle, motivasyon ve motivasyonu etkileyen faktörler üzerine literatür taraması yapılmış, araştırmanın anlaşılabilmesi için gerekli olan kuramsal bilgiler ortaya konmuştur. İkinci aşamada ise nicel bir araştırma yöntemi kullanılarak, atıksu arıtma tesislerinde görev yapan 174 çalışana soru formu uygulanmıştır. Soru formunda katılımcıların sosyo-demografik özelliklerinin tespiti için sorulara ve içsel-dışsal motivasyon faktörleri ile ilgili ifadeler yer verilmiştir. Soru formlarından toplanan veriler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre çalışanların cinsiyetlerinin içsel motivasyon düzeyleri üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Kadın çalışanların içsel motivasyon düzeylerinin, erkek çalışanlara göre daha düşük düzeyde kaldığı tespit edilmiştir. İdari bina çalışanlarının içsel ve dışsal motivasyon düzeylerinin ilçe ve merkez atıksu arıtma tesisleri çalışanlarına göre daha düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya göre çalışanlara ait; medeni durum, yaş, aylık gelir düzeyi, eğitim düzeyi, toplam çalışma süresi, kurumdaki çalışma süresi ve meslek gibi özelliklerin, motivasyon düzeyleri üzerinde önemli bir etkisi olmadığı görülmüştür. Ayrıca çalışanların içsel motivasyon düzeyleri ile dışsal motivasyon düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.