Kuyruk modeli ile bekleme sürelerinin analizi ve işgücü planlaması: Diş hekimliği hastanesinde bir uygulama

Abstract

Hayatın her alanında hizmet veren birçok kurum/işletme bulunmaktadır. Gerek insan nüfusunun sürekli artıyor olması gerekse taleplere hizmet verecek olan kaynakların kısıtlı kullanılmasından dolayı kuyrukta bekleme problemleri meydana gelmektedir. Kuyruktaki beklemelerin artmasıyla birlikte en çok olumsuz durumun oluştuğu yerler sağlık hizmeti veren kurumlardır. Sağlık sektörünün bazı birimlerinde yaşanabilecek olan gecikmeler hastanın hayatına bile mal olabilmektedir. Hastanelerde yaşanan bu problemlerin dikkate alınması ve düzeltilmesi gerekmektedir. Diş hastaneleri, istisnai durumlar dışında hayati risk taşıyan hastaların gelmediği ancak gelen hastaların yoğunluğu ve oluşan kuyruklar sebebiyle muayene sürecinin işleyişinde aksamaların görüldüğü yerlerdir. Bu araştırma, Akdeniz Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Hastanesi'ne gelen hastaların tedavi olmadan önce muayene edildiği Ağız, Diş ve Çene Bölümü'nde yapılmıştır. Hastane kaynaklarının kullanım planlamasında değişiklikler yapılarak hastaların ortalama bekleme süreleri ve ortalama kuyrukta bekleyen kişi sayısının azaltılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, hastaların muayene sürecinde geçtikleri işlemlere ait veriler gözlem yoluyla; gözlem yapılamadığı durumlarda ise sağlık personeliyle mülakat sağlanarak ve fakültenin bilgi işlem biriminden alınan belgeler ile elde edilmiştir. Bilindik kuyruk modelleri ve çözümlerinin yetersiz kaldığı bu çalışma için ARENA paket programı kullanılarak simülasyon modeli kurulmuştur. Çalıştırılan model ile ortaya çıkan sonuçlar değerlendirilmiş ve hastaların en çok kuyruğa takıldığı noktanın muayene kliniği olduğu tespit edilmiştir. Darboğaz oluşturan işleme ait kaynakların yeniden planlandığı alternatif senaryolar türetilmiştir. Alternatif senaryolar önce kendi arasında, daha sonra mevcut durum ile karşılaştırılmıştır. Hastaların ortalama bekleme sürelerinde ve ortalama kuyrukta bekleyen hasta sayısında iyileşme olduğu görülmüştür.