Aliya İzzetbegoviç’in eğitim, din eğitim ve öğretimi görüşleri

Abstract

Aliya İzzetbegoviç bilgi ve birikimiyle, liderliği ve siyasetçi kişiliğiyle insanî ve İslamî olan evrensel değerler için halkıyla birlikte mücadele etmiş ve yirminci yüzyıla damga vurmuş önemli şahsiyetlerden biridir. Aliya İzzetbegoviç'in yapmış olduğu mücadeleyi anlamaya ve çeşitli fikirlerini kavramaya dair birçok araştırma yapılmıştır. Yapılan bu çalışma da ise eğitim, din eğitim ve öğretimi hakkındaki düşünceleri analiz edilmiştir. Aliya İzzetbegoviç'in düşünce sistematiğini ve pratik hayatına yön veren temel dinamikleri kavrayabilmek için, düşünce dünyasının oluşumunu ve bunu şekillendiren sebepleri anlamaya çalışmak gerekmektedir. Bunun için araştırılacak ilk alan Bosna'nın coğrafi konumu, nüfus yapısı, eski ve yakın tarihidir. İkinci olarak hayatını konumuz itibariyle, ancak tüm evreleriyle ele almamız zorunluluk arz etmektedir. Aliya İzzetbegoviç'in eserlerinde teorik olarak eğitim, din eğitim ve öğretimi konularına çokça yer verildiği görülmese de pratik olarak ilk bölümde ele alınan hayatının tüm kademelerinde eğitim ve öğretime dair mesajlarının çokluğu dikkatleri çeker. Ona göre insanlığın içinde bulunduğu ahlaki çöküntünün temelinde eğitimsiz veya yanlış eğitimli olmak yatmaktadır. Batı ile Doğu arasındaki farklılıklara ve benzerliklere işaret etmekle birlikte onun asıl amacı İslam dünyasında yaşanan çöküntüden kurtulabilmektir. Eğitim, okul, kadın, aile, birey, toplum, ekonomi, siyaset gibi hayatın merkezinde yer alan gerçeklikler yeniden ve İslamî olarak yorumlanmalıdır. Din, bilim, sanat, edebiyat, tarih, ahlak gibi kavramların yanı sıra "sorumluluk ve özgürlük" şuuru yeni bir anlayışla ele alınmalı ve Batı kompleksinden sıyrılarak yeni bir neslin inşasında kullanılmalıdır.