Konyaaltı ilçe merkezinin mekansal ve demografik gelişiminin uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri ile analiz edilmesi

Abstract

Dünyanın farklı toplumlarında ortaya çıkan kentsel hayat, birçok farklılığı da içinde barındırmaktadır. Sosyo-ekonomik gelişmelere bağlı olarak kentlerin yapısında da değişmeler olmuştur. Eski dönemlerde kent hayatı Kale ve Sur gibi kavramlarla tanımlanırken günümüzde ekonomik etkinlikler, nüfus yoğunluğu, istihdam yapısı, sosyal faaliyetler gibi farklı ölçütlerle kent hayatı tanımlanmaktadır. Günümüzde kentin cazip olanakları ve eğitim seviyesinin yükselmesiyle iş ve eğitim ihtiyacı ve sosyal ihtiyaçlar yüzünden kırdan kente göç oldukça hızlanmış ve kentleşme hızı ve kentlilik oranı giderek artmıştır. Kentlerde artan nüfus ve hızlı yapılaşma planlama yapmayı da zor hale getirmiştir. Son zamanlarda Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Teknolojilerinin kullanımı ile planlama daha kolay hale gelmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemlerinin kullanımıyla haritalar ve planlar sayısallaştırılmaya başlanmış ve ayrıca bu sayede bilgilerin işlenmesi ve analiz edilmesi daha kolay hale gelmiştir. Dahası eski ve yeni uydu görüntülerinin karşılaştırılması, arazi kullanımının değişiminin gözlenmesi Uzaktan Algılama yardımıyla mümkün olmuştur. Tarım ve orman alanlarının tahribatı rahatlıkla izlenebilmektedir. Bu çalışmanın amacı; Konyaaltı ilçesinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile mekânsal ve demografik gelişiminin gözlemlenerek tespit edilmesi, bu gelişimi etkileyen faktörlerin analiz edilmesi ve gelecekteki tarihsel süreçte gelişim faktörleri değerlendirilerek mekânsal gelişim yönünün tahmin edilmesidir. Konyaaltı kenti Antalya kentsel alanının yanında yayılmaya en müsait alanlardan biridir. Kentin yayılması hızlı nüfus artışı ile aynı oranda hızlıdır ve planlamayı zorlaştırmaktadır. Araştırmada; Konyaaltı ilçesinin mekânsal ve demografik gelişim ve değişim sürecine ilişkin yazılı kaynaklar incelenmiştir ve hâlihazır haritaların, uydu görüntülerinin (eski ve yeni), imar planları ve rapor çıktılarının karşılaştırmalı değerlendirilmesine dayanan bir yöntem kullanılmıştır. Bu çalışmada nüfus artışının nedenleri, kentleşmeye ve kentsel yayılmaya etki eden faktörler coğrafi etkenlerle ilişkilendirilmiştir ve neden sonuç ilişkisi ile ele alınmıştır. Yapılan çalışma neticesinde 1990 ve 2000'li yıllarla birlikte Konyaaltı ilçesi Antalya genelinde Turizme dayanan yoğun göç neticesinde nüfusu hızla artmıştır. Bu artış hızlı kentleşmeyi de yanında getirerek Konyaaltı'nda yeni yerleşim alanlarının açılmasına neden olmuştur. Çalışma alanının zamansal değişimi uydu görüntüleri, harita ve tablolar ile analiz edilmiş ve sonuçlar raporlanmıştır.