Trans-Himalaya (Hindistan), Leh (Ladakh Batoliti) bölgesinde yeralan intrüzif kayaçların petrografisi, jeokimyası ve petrojenezi

Abstract

Trans-Himalaya Plutonik Kuşağı içerisinde, Jammu ve Keşmir (Hindistan) bölgesinde bulunan Ladakh Batoliti, dalma-batmaya bağlı And-tipi magmatizma ve bir ada yayını temsil eden, genellikle I-tipi karakterli, bir kaç intrüzif kütleden oluşmaktadır. Bu batolit BKB-DGD yönelimli, ~600 km uzunluğunda, 30-80 km genişliğinde, 3 km kalınlığında olup; kuzeyde Shyok ve güneyde ise İndus kenet kuşağı sınırlanmıştır. Ladakh Batolitinin Basgo, Nimu, Umla ve Taru bölgesi ve civarının intrüzif kayaçları orta-iri taneli genellikle grimsi renkli monzodiyoritden-granite kadar farklı bileşimler sunmaktadırlar. Bu kayaçlar içerisinde mafik magmatik anklavlar yaygındır ve bu kayaçları farklı doğrultularda kesen dayklar bulunmaktadır. Basgo, Nimu, Umla ve Taru bölgesi intrüzif kayaçlarında genellikle orta-iri taneli holokristalen tanesel ve hipidiyomorfik doku yaygındır. Bu kayaçların ana minerallerini K-feldispat, plajiyoklas, kuvars, biyotit, hornblend oluştururken; sfen, apatit, zirkon, Fe-Ti oksit ise aksesorik mineralleri oluşturmaktadır. Bu intrüzif kayaçların plajiyoklas içerikleri An55-99 arasında değişirken K-feldispat içerikleri de Or85-99 aralığındadır. Amfibollerin bileşimleri esas olarak edenit, magnesio-hornblend ve hastingsitdir. Al-Mg-Fe(t) içeriğine göre annit bileşiminde gözlenen biyotitler, Mg'den daha fazla Fe içeriklerine sahiptir. İntrüzif kayaçların jeotermobarometre sonuçları, 452-628°C arasında değişen kristalleşme sıcaklıkları, 2.3-3.9 kbar aralığında değişen basınç değerleri sunmaktadır. Al-Hornblende barometri kristallenme derinliğini diyorit için 12.8 km ve granodiyorit için 8.3 km civarında olduğunu gösterir. Monzodiyoritten granite kadar bileşimsel farklılık sunan intrüzif kayaçların 0.87 ile 1.31 olan A/CNK oranları, pekçok örnek için I-tipi graniti işaret etmektedir. Bazı örneklerin değerleri ise I- ile S-tipi granitoyitler arasında geçişi işaret etmektedir. Ladakh Batolitine ait örneklerin SiO2 değerleri %51.8 ile 75.8 arasında değişim sergilemektedir. Artan silika değerlerine karşı çizilen Al2O3, TiO2, Fe2O3t, MgO, CaO, Na2O, P2O5 Harker ikili diyagramları güçlü negatif korelasyon göstermekte iken; ve K2O değerlerinde ise güçlü pozitif korelasyon vardır. İntrüzif kayaç örneklerinin kondrite göre normalize REE desenleri, LREE açısından zenginleşme gösterirken HREE açısında tüketilmeye işaret etmektedir. İntrüzif kayaç örneklerinin toplam REE içerikleri 20-181 ppm arasında değişim sunarken, (La/Yb)N=3.75-45.95 aralığında değişen oranları ile LREE açısından orta-yüksek zenginleşme göstermektedir. Negatif Eu anomalileri (Eu/Eu*=0.35-4.97) ve (Gd/Yb)N=0.83-4.40 oranları orta HREE ayrımlaşmasını göstermektedir. Ladakh Batoliti örneklerin Sr ve Nd izotopik analiz değerleri 87Sr/86Sr(i) (0.70414-0.70544) ve 143Nd/144Nd(i) (0.512647- 0.512695) aralıklarında değerler sunmaktadır. Sri-Ndi diyagramında örnekler düşük Sr ve yüksek Nd alanında yer alırken, bazı granodiyorit bileşimli örnekler ise yüksek Sr ve yüksek Nd kadranı temsil eden alanda yer almaktadır. 1.68 ile 2.62 aralığında değişen Nd(t) değerlere sahiptir. Petrografi, kayaç ve izotop jeokimyası göstermektedir ki, Ladakh intrüzif kayaçlarının oluşumunda fraksiyonel kristalleşme ve magma mixing/mingling süreçleri etkilidir.