Antalya koşullarında kesme ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) farklı ekim tarihlerinin ve aralıklarının gelişme verim ve vazo ömrü üzerine etkileri

Abstract

Dünyada kesme çiçek sektörü hızla büyümekte ve ülkeler arasındaki rekabet de her geçen gün artmaktadır. Türkiye'nin sektör içerisinde hedeflediği yere ulaşabilmesi için pazarda yeni tür ve çeşitlerle yer alması gerekmektedir. Bu bakımdan, dünya kesme çiçek pazarında önemli yeri olan ancak ülkemizde ticari olarak önem kazanmamış bir tür olan kesme ayçiçeği (Helianthus annuus) uzun yıllardır tek ihracat ürünümüz olan karanfile alternatif olmaya aday gözükmektedir. Bu çalışmada, kesme ayçiçeğinin Antalya koşullarında yıl boyu yetiştirilme imkânlarının araştırılması ve bu türün karanfile alternatif olarak kesme çiçek sektörüne kazandırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla ayçiçeği tohumları üç farklı dönemde ve beş farklı ekim aralığında ekilmişlerdir. Antalya ili Serik ilçesindeki plastik örtülü serada yürütülen çalışmada Sunrich Orange kesme ayçiçeği çeşidine ait tohumlar kullanılmıştır. Çalışmada üç farklı dönemde (11 ekim, 17 kasım ve 5 şubat tarihlerinde) tohum ekimi yapılmıştır. Tohumlar tüm dönemlerde sıra arası ve sıra üzeri 14x16 cm (6x6), 13x14 cm (7x7), 12x12.5 cm (8x8), 10x11 cm (9x9) ve 9x10 cm (10x10) olacak şekilde beş farklı ekim aralığında ekilmiştir. Üç dönem ve beş ekim aralığında ekilen tohumlarda tohum ekiminden hasata kadar olan dönemde fenolojik gözlem ve ölçümler yapılmıştır. Farklı dönem ve ekim aralıklarının vazo ömrüne etkisi de araştırılmıştır. Çalışma sonucunda ekimden hasada kadar ölçülen tüm parametreler bakımından 5 şubat tarihinde ekim yapılan 3. dönem, vazodaki performans ve vazo ömrü bakımından ise 16 gün ile 11 ekim tarihinde ekilen 1. dönem çiçeklerinin diğer dönemlere göre daha iyi olduğu tespit edilmiştir. Kesme ayçiçeği ekim aralıklarının ölçülen parametreler üzerine etkisi bakımından en iyi sonuç ise 8x8 ekim şablonları (64 bitki/m2) ile ekilen bitkilerden elde edilmiştir.