Ağır metallerin atıksu arıtma tesislerindeki giderim ve akıbetinin değerlendirilmesi

Abstract

Ağır metaller düşük dozlarda dahi zehirli etki göstermeleri ve biyolojik parçalanmaya dayanıklılıkları sebebiyle önemli su kirleticileridir. Bu metaller, özellikle büyük şehirlerde, yerleşim alanlarından ve organize sanayi bölgelerinden kaynaklanan atıksularda bulunmakta ve sonuçta kentsel atıksu arıtma tesislerine arıtılmak üzere iletilmektedir. Kentsel atıksu arıtma tesisleri esasen organik kirleticilerin giderimi için tasarlanmış olup ağır metal giderimi için uygun arıtma prosesleri içermezler. Dolayısıyla kentsel atıksu arıtma tesislerinde arıtılan atıksular alıcı ortamı tehdit etmektedir ve tesislerde çıkış suyunun yanında çamur da üretilmektedir. Bu çamur içerisinde yoğunlaşan ağır metaller de nihai kullanımına bağlı olarak, örneğin tarımda kullanım gibi, problemler oluşturabilmektedir. Bu nedenlerle tesislerdeki metallerin miktar, dağılım ve akıbetlerinin belirlenmesi sucul ekosistemin ve insan sağlığının korunması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, kentsel atıksu arıtma tesislerinde sıvı ve katı fazdaki ağır metal içeriklerini izleyerek mevcut arıtım proseslerinin ağır metal giderim performanslarını incelemek ve ağır metallerin atıksu arıtma tesislerindeki davranışlarını değerlendirmektir. Bu amaçla Antalya'daki en büyük arıtma tesisi olan Hurma Atıksu Arıtma Tesisi seçilmiştir. İlgili tesiste bir yıl boyunca üç aylık periyotlarla tesisin giriş ve çıkışından kompozit, ara ünitelerinden anlık atıksu numuneleri ile çamur numuneleri toplanmıştır. Bu numuneler, mikrodalga ile çürütülmüş ve ICP-MS kullanılarak Cd, Hg, Pb, Ni, Cu, Zn, As, Cr metalleri için analiz edilmiştir.