Abstract:
Deniz kaplumbağaları hakkında dünya çapında pek çok çalışma mevcuttur. Ancak bu canlılar hakkında her gün yeni bir bilinmeyen keşfedilmektedir. Bu çalışma Phaselis Bostanlık Kumsalı'nda yapılan geniş ölçekli ilk çalışma niteliğini taşımaktadır ve 2016-2017 yuvalama sezonunu kapsayan iki yıllık bir araştırmadır. Araştırmanın her iki yılında (2016 yılı için 10 adet, 2017 yılı için 2 adet olmak üzere) toplam 12 adet data-logger kullanılmış fakat yoğun predasyon sonucunda sadece bir adet (2017 yılına ait) data-loggerdan sağlıklı veri alınabilmiştir. Alınan veri ile 47 günlük kuluçka süresinin 1/3'üne tekabül eden pivotal sıcaklık 32,4 °C bulunmuştur. Bu bulunan sonuca göre bu yuvadan çıkan yavruların %95,87'sinin dişi olabileceği hesaplanmıştır. Çalışmada Bostanlık Kumsalı'na çıkış yapan her deniz kaplumbağasının yuva ve iz ölçüleri, yuva koordinatları, denizden uzaklıkları predasyon durumları, yumurta sayısı ve yumurtadan çıkış sayıları ile sıcaklık verileri kaydedilmiştir. Kumsalda 2016 yılı yuvalama sezonundaki çıkışların denize olan mesafeleri yaklaşık olarak 14-42 m arasında iken, 2017 yılında ise 10-32 m arasında dağılmıştır. Yuvalı çıkışların ise ortalama olarak 2016 yılında en çok 20-39 m mesafelerde ve 2017 yılı için ise 20-29 m mesafelerde dağıldığı görülmüştür. Phaselis Bostanlık Kumsalı'nda 2016 ve 2017 yıllarında tespit edilen toplam 26 yuvadan 12 tanesinde yumurta varlığı tespit edilmiştir. Bu 12 yuvadan sadece birinde 75 adet yumurta sayılmış ve bu yumurtalardan çıkan tüm bireylerin denize ulaştığı gözlemlenmiştir. Bunun sonucunda da bu yuvadan alınan verilere göre yavru çıkış başarısı %100 olarak hesaplanmıştır. Geriye kalan 11 yuva alınan önlemlere rağmen yoğun predasyona uğramış ve yuvalar tamamen tahrip olmuştur. Araştırma alanında daha önce kapsamlı bir çalışma yapılmadığından dolayı ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından gerekli koruma önlemleri alınmamıştır. Ancak bu çalışmadan sonra gerekli önlemler alınmazsa, giderek kirlenen plajlarımız ve denizlerimizden dolayı nesli hali hazırda tehlikede olan kaplumbağaların bu kumsalda yuvalanması olasılığı azalacak ve nesli yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktır.
