Yapı biyolojisi kapsamında hasta odalarının incelenmesi

Abstract

Sağlık piramidinde üst konumlarda yer alan hastaneler sirkülâsyonun yoğun olduğu uzun ömürlü yapı gruplarındandır. Hastanelerin mimari formunun belirleyici unsurlarından olan hasta odaları, kullanıcılarının sürekli değiştiği mekânlar olmakla birlikte standart tanımlamalarla tasarımı yapılan birimlerdir. Yapı biyolojisinin yapı-insan-çevre üçleminde mekân ve insan sağlığı çalışmanın çıkış noktasıdır. Araştırmanın amacı, kullanıcı yoğunluğu nedeniyle seçilen mekanlarda, incelenen kriterler doğrultusunda fiziksel ve psiko-sosyal ihtiyaçların mekân ve insan sağlığıyla olan ilişkisini sorgulamaktır. Alan araştırması için, Muğla Sıtkı Koçman Eğitim ve Araştırma Hastanesi seçilmiştir. Fiziksel iç mekân özellikleri; boyutsal-biçimsel değişkenler, görsel değişkenler ve iklimsel değişkenler olarak sınırlandırılmıştır. Boyutsal-biçimsel değişkenlerde mekân boyutları, işlevsel kullanımı üzerinden Sağlık Bakanlığı Asgari Tasarım Standartları ve Dünya Standartları AIA/HHS (Amerika Mimarlar Birliği/ Amerika Sağlık Bakanlığı) değerleriyle karşılaştırılmıştır. Hasta odalarının görsel değişkenleri; aydınlık ve renk başlığı üzerinden incelenmektedir. Doğal ve yapay aydınlık düzeyi literatür verilerini sağlamakla birlikte Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), Aydınlatma Mühendisliği Birliği IES (Illuminating Engineering Society) değerlerinin minimum seviyelerinin üzerinde bulunmuştur. Mekânların renk tasarımında renklerin insan psikolojisine olan etkisi üzerinden değerlendirilmiştir. Hasta odalarının iklimsel değişkenleri mekân içi sıcaklıklar, kişi bazında yapılan hesaplamalarla taze hava miktarı ASHRAE standartlarına göre konfor değerlerini sağlamaktadır. Hasta odaları ölçeğinde belirlenen kriterler üzerinden öneri oda tasarımları yer almaktadır.