Yerli Bermuda çimi (Cynodon dactylon) adaylarının basılma ve çiğnenmeye dayanımının belirlenmesi

Abstract

Bermuda çimi tropikal ve sıcak iklim bölgelerine adapte olmuş, çok farklı kullanım alanlarına sahip olmakla birlikte, özellikle atletik sahalarda en yoğun kullanılan sıcak iklim çim bitkisidir. Kısa biçimi tolere edebilmesi, basma ve ezilmeye dayanıklılığı ve hızlı büyüme özelliği nedeniyle zarar gören alanları hızla kapatabilmesi, yüksek çim kalitesi, çevresel koşullara adaptasyon yanında sıcak ve kurağa dayanımı bermuda çiminin tercih nedenlerinden sadece bazılarıdır. Bu çalışmanın amacı, Akdeniz Üniversitesi yürütücülüğünde geliştirilmiş olan ilk yerli tohumlu bermuda çimi çeşit adaylarının iki farklı biçim yüksekliği altında basılma ve ezilme toleransları ve kendilerini yenileme (rejenarasyon) yeteneklerinin belirlenmesidir. Bu amaçla geliştirilmiş üç (3) çeşit adayı (A4-4, B3-6, C12-133) ve 3 ticari çeşit (Riviera, Princess 77, Tifway-419) farklı biçim yüksekliğine (2 cm ve 4 cm), basılma ve ezilme stresine maruz bırakılmıştır. Basılma (trafik) stresi, 12 hafta süreyle Brinkman Trafik Simülatörünün (BTS) haftada 2 gün parsellerden 4 kez geçirilmesi ile uygulanmıştır. Bu trafik rejimi kabaca haftada dört futbol oyununa denk gelmektedir. Basılma ve ezilme stresi altında çim kalitesi, çim ile kaplı alan oranı (%), yırtılma direnci, yüzey (alan) sertliği ve çim yoğunluğundaki değişim değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda çim kalitesi, yırtılma direnci, çim yoğunluğu bakımlarından çeşit adayları 'A4-4' ve 'C12-133'in ticari çeşitler 'Riviera' ve 'Tifway'e eşdeğer veya üstü performans gösterdiği tespit edilmiştir. Çeşit adayları C12-133, A4-4 ve ticari çeşit Riviera çim örtüsünü en iyi muhafaza eden bermuda çimleri olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak; geliştirilmiş çeşit adaylarının basılma ve ezilmeye dayanımlarının oldukça iyi olduğu ve uygulanan kısa biçimi tolere edebildikleri görülmüştür. Geliştirilen yerli çeşit adayları 'A4-4' ve 'C12-133' yoğun kullanımlı atletik çim sahalar ve diğer yeşil alanlar için önemli bir potansiyel sunmaktadır.