Halka açık şirketlerin üst düzey yönetiminde cinsiyet değişikliği ve performans etkisi

Abstract

Kadınların iş hayatındaki varlığının artırılması, firmaların gelişimleri için son derece önemlidir. Özellikle karar mekanizmalarında çok yönlü görüşlerin bir araya gelerek en etkin kararı ortaya koymaları adına çeşitlendirilmiş kurumsal yönetim yapısı vazgeçilmez bir gerekliliktir. Kadınların dahil edildiği yönetim kadrolarının firma performansına etkileri ortaya çıkarılarak, karar almada geçmişten beri yerleşmiş erkek egemen anlayışdaki değişim artış gösterecektir. Çalışmamızda bu değişime katkı sağlamak amacıyla, üst yönetimde ve yönetim kurullarında kadın temsiliyetinin firma finansal performansına etkisini araştırılmıştır. Çalışmada Euromed (Avrupa_Akdeniz Ortaklığı) ülkelerinden olan Türkiye, İspanya, Slovenya, İtalya, Yunanistan, Fransa, Kıbrıs, Hırvatistan ve Bosna'da dönemsel ve dönemsel olmayan tüketici mal ve hizmetleri sektörleri ele alınmış ve bu sektörlerde faaliyet gösteren firmalardan oluşan 843 firmaya ait veriler toplanmıştır. Bu veriler Ekim 2016 – Şubat 2017 tarihleri arasında Reuturs internet sitesinden elde edilmiştir. Tanımlayıcı istatistiki analizler sonucunda, firma üst yönetimlerinde firmaların yarıya yakın bir oranında sadece tek bir kadın olduğu görülmüştür. Daha çarpıcı olarak; yönetim kurullarında yaklaşık %76'lık bir oranda kadın üyeye rastlanılmamaktadır. Yapılan regresyon analizleri sonucunda; üst düzey kadın yönetici ve kadın yönetim kurulu üyesinin en dikkat çekici etkisi Kar Payı Verimi üzerinde görülmüştür. Üst yönetimlerinde ve yönetim kurullarında kadınlara ayrılan koltuk sayıları yüksek olan firmalar daha yüksek Kar Payı Verimi ortaya koymaktadırlar. Yine kar payı dağıtımını ele alan En Son Dağıtılan Kar Payı ölçüsünde, yönetim kurullarında kadın üye olup olmaması, üst yönetimde bulunan kadın yönetici sayısı ve yönetim kurulunda kadın üye oranı firma büyüklüğü (hisse senedi sayısı X dolaşımdaki hisse senedi sayısı) boyutuyla birlikte ele alındığında ilişkili hale geldiği görülmektedir. Literatürdeki çalışmalar ağırlıklı olarak Amerika firmalarına odaklanmıştır. Amerika firmaları dışındaki çalışmalarda da genellikle tek bir ülkenin ele alındığı görülmektedir. Bu çalışma orijinalliğini; örneklem firmalarının Euromed ortaklığına üye ülkeler içinden seçilmesinden almaktadır. Euromed gibi uluslararası düzeyde etkin bir oluşumda; cinsiyet farklılığının ekonomik hayata neler kattığını göstermesi açısından önemli bir çalışmadır.