Elmalı yöresinde yetiştirilen ‘Starking Delicious’ elma çeşidinde ethephon, aminoethoxyvinylglycine (AVG) ve yansıtıcı malç uygulamalarının renklenme ve derim sonrası meyve kalitesi üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada 'Starking Delicious' elma çeşidinde meyve renklenmesini artırmak amacıyla ethephon, aminoethoxyvinylglycine (AVG) ve yansıtıcı malç uygulamaları ile bunların kombinasyonları denenmiştir. Bu amaçla, 2013-2014 yıllarında yürütülen çalışmada, 'Starking Delicious' elma çeşidinde derim öncesi farklı uygulamaların meyvelerin kabuk rengi (C*, h°), titre edilebilir asitlik miktarı (TEA), meyve eti sertliği ve suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) miktarı üzerine etkileri incelenmiştir. Çalışmada, yansıtıcı malç, ethephon ve yansıtıcı malç + ethephon uygulamaları 'Starking Delicious' elma çeşidinde kontrole göre kırmızı renk oluşumunda artış sağlamıştır. Bununla birlikte renklenme amacıyla kullanılan materyallerin meyve eti sertliği, SÇKM ve TEA miktarı üzerine önemli bir etkisi bulunmamıştır. Çalışmanın ikinci kısımında ise 625 ppb dozunda 1-metilsiklopropen (1-MCP)'in bir kez ve tekrarlı uygulamasının 'Starking Delicious' elma çeşidinin normal atmosfer (NA) koşullarında meyve kalitesi ve muhafazası üzerine etkileri araştırılmıştır. Muhafaza çalışmalarında, 1-MCP uygulaması yapılan meyveler 0°C sıcaklık ve %90±5 oransal nemde 180 gün süreyle depolanmıştır. Tekrarlı 1-MCP uygulaması ise derimden 90 gün sonra yapılmıştır. Muhafaza ortamlarından 45'er gün aralıklarla alınan meyve örneklerinde ve manav koşulu olarak belirlenen 20°C'de 7 gün süreyle bekletilen meyvelerde değişik fiziksel ve kimyasal analizler yapılmıştır. Çalışmada depolama süresince meyve eti sertliği azalırken, meyvelerin ağırlık kayıplarında artışlar belirlenmiştir. Tekrarlı 1-MCP uygulaması yapılan elmalar muhafaza süresince ve muhafaza sonunda diğer uygulamalardan belirgin biçimde daha sert kalmışlardır. Elmaların TEA miktarları tüm uygulamalarda depolama boyunca azalmıştır. Elmalarda 1-MCP ve tekrarlı 1-MCP uygulamaları TEA miktarının korunmasında kontrole göre daha etkili olmuştur. Denemenin her iki yılında da elmaların SÇKM miktarları muhafaza periyodu süresince sürekli olarak artmıştır. Meyve kabuk rengi (C*, h°) bakımından, 1-MCP ve tekrarlı 1-MCP uygulamaları arasında önemli bir fark bulunmazken, bu uygulamalarla kontrol meyveleri arasındaki farklılık önemli bulunmuştur. Elmalarda gerçekleştirilen solunum ve etilen ölçümlerinde meyveler genel olarak, tipik bir solunum klimakteriği göstermişlerdir. Ayrıca, elmaların solunum hızları ve etilen üretimleri muhafaza süresi uzadıkça artmıştır. Diğer yandan, tekrarlı 1-MCP ve 1-MCP uygulamaları yapılan elmaların solunum hızları ve etilen üretimleri kontrole göre daha düşük bulunmuştur. Toplam antosiyanin miktarı muhafaza periyodu süresince önce yükselmiş daha sonra azalış göstermiştir. Sonuç olarak, 'Starking Delicious' elma çeşidinin renklenmesini artırmak amacıyla arazi koşullarında denenen uygulamalardan özellikle yansıtıcı malç, ethephon ve yansıtıcı malç+ethephon uygulamasının meyve renklenmesinde başarılı bir şekilde kullanabileceği tespit edilmiştir. Soğukta muhafaza çalışmalarında ise tekrarlı 1-MCP uygulaması 'Starking Delicious' elma çeşidinin muhafaza süresi, meyve kalitesi ve raf ömrü üzerine olumlu etkiler yapmıştır. Bunu 1–MCP uygulaması izlemiştir. Çalışmada, 625 ppb dozunda 1-MCP ve tekrarlı 1-MCP uygulaması yapılan 'Starking Delicious' elma çeşidi 0°C sıcaklık ve %90±5 oransal nemde, normal atmosfer koşullarında 6 ay süreyle kalitelerinden fazla bir şey kaybetmeden depolanabilmiştir.