Meslek etiği ve öğretmenlik meslek etiğine ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi

Abstract

Eğitim anlayışı, insanların bakış açısının gelişmesi, insanların huzura ulaşması, dünyada üst kademelerde yer edinebilmesi için hayatın her anında, her alanında olması gereken bir süreçtir. Eğitim, insanların ve ülkelerin geleceklerine yön verir. Geleceği yönlendiren unsurların sağlam ve adil olabilmesi için sağlam ve adil eğitimcilere ihtiyaç duyulmaktadır. Burada devreye öğretmenlerin etik değerlere ne derecede önem verdikleri ve ne derecede etik kuralların farkında oldukları büyük önem arz etmektedir. Öğretmen ne kadar iyi bir rol model olursa, eğittiği nesiller de o derecede iyi modeller oluşturacaktır. Öğretmenin etik kurallara bağlı iyi yetişmiş olması öğrencinin de etik kurallar ışığında hareket edebilen, kaliteli ve nitelikli kişiler olacağı gerçeğini beraberinde getireceği düşünülmektedir. Araştırmamızda, gerek yurt içi gerekse yurt dışı etik, meslek etiği, öğretmenlik meslek etiği konuları ve Türkiye'de öğretmenlik meslek etiği üzerine öğretmen görüşleri araştırılmış olup bu konularda çalışmalar yapılmıştır. Yapılan bu çalışmalar ışığında bazı olumlu ve olumsuz sonuçlar ortaya çıkacağı varsayılmıştır. Yapılan analiz ve çalışmaların sonucunda Türkiye için, özellikle de Türk eğitim sistemi içinde görev yapan eğitimciler ve araştırmanın örneklemini oluşturan öğretmenler için, önerilerde bulunulmuştur. Bu tezin yazımında, kaynak taramasına yer verilmekle birlikte nicel araştırma yöntemlerine başvurulmuş ve etik kavramı ve öğretmenlerin mesleki etik davranışlara ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, evren olarak Antalya ili Alanya ilçesinde bulunan MEB'e bağlı ortaöğretim okulları ve örneklem olarak ise bu okullarda görev yapan hedef sayıda öğretmenden, gönüllülük esasına dayalı anket katılımları sağlanmıştır. Tezin kuramsal çerçeve sürecinde belgesel döküman tarama tekniği bağlamında, üniversitelerin web sayfalarından, eğitim bakanlıklarının dökümanlarından, kitaplardan, dergilerden, eğitim ağları ile ilgili web sayfalarından ve yazılı kaynaklardan yardım alınmıştır. Nicel araştırma yöntemlerine, anket değerlendirme ve analiz yöntemine başvurulmuştur. Örnekleme uygulanan anketlerin analizinde ve sonuçların ortaya konma aşamasında, nicel araştırmalarda sıklıkla kullanılan, SPSS programı kullanılmıştır. Yapılan araştırmalar ve analizler neticesinde elde edilen sonuçlar, bilimsel çerçeveler doğrultusunda yorumlanmış olup, faydalı öneriler yapılmıştır. Öğretmenlerin farklı demoğrafik özelliklere göre öğretmenlik meslek etiğine ilişkin görüşlerinde değişkenliğin az olduğu ortaya konmuştur. Etik dışı kabul edilen öğretmen davranışlarının çoğunluk tarafından etik dışı olduğu ve etik kabul edilen davranışların çoğunluk tarafından etik kabul edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler etik değerler açısından öğrencilere ne kadar iyi örnek olabilirlerse, öğrenciler de etik değerlerin o derecede hassasiyetle uygulandığı bir dünya düzeni ortaya koyacaklardır, anlayışına vurgu yapılmaktadır.