Ters osmoz konsantre sularının denize deşarjının çevresel etkilerinin araştırılması

Abstract

Su arıtımı adsorpsiyon, katalitik prosesler, manyetik destekli prosesler, membran prosesleri gibi birçok farklı tekniği içermektedir. Membran prosesleri son yıllarda kompakt yapıları, ekonomik ve çevre dostu olmaları, yüksek su kalitesine sahip olmaları ve başka bir kimyasal bileşene ihtiyaç duymamaları gibi avantajları nedeniyle oldukça popüler bir hale gelmiştir. Deniz suyunda membran prosesleri ile tuz giderimi gittikçe yaygınlaşan bir yöntemdir. Membran prosesleri arasında ters osmoz yöntemi ile arıtım oldukça yaygın ve etkili bir yöntemdir. Deniz suyunda tuz giderimi, gittikçe büyüyen - temiz su kaynağı sıkıntısı yaşayan ve su şebeke hattı olmayan - sahil şehirlerinin su kıtlığı sorununa bir çözümdür. Ancak, tuzluluk giderim tesislerinde oluşan tuzlu suyun yakındaki deniz ortamına deşarjı sonucu deniz organizmalarının üremesi ve gelişmesi olumsuz etkilenmekte, bu durum bölgedeki tüm deniz yaşamını önemli derecede etkilemektedir. Bundan dolayıdır ki, tuzluluk giderim tesislerinin ve deniz ortamına deşarjlarının çevresel etkilerini araştırma çalışmaları tüm Dünya'da artmaktadır. Bu tez çalışmasında Bağla ve Gümbet Koyları, Bodrum-Muğla/Türkiye'de yer alan iki farklı turizm tesisin TO konsantre deşarjının deniz ortamına etkileri araştırılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre; difüzör üstünde derinlik ortalamalı tuzluluk artışı Bağla Koyunda ‰ 0,2 ve tuzluluk artışı Gümbet Koyunda ise ‰ 0,2 olarak bulunmuştur. Karışım bölgesinde ise tuzluluk artışı Bağla Koyunda ‰ 0,14 ve Gümbet Koyunda ‰ 0,2 olarak bulunmuştur. Deşarj edilen TO konsantresinin tuzluluğu/iletkenliği doğal deniz suyundan % 10-11 kadar daha fazla olduğu görülmektedir. TO konsantresinin analizlerinde, bulanıklık, AKM, pH, sülfat, klorür, TOK, TN değerlerinin normal aralıklarda olduğu tespit edilmiştir. Konsantrasyonların doğal deniz suyu değerlerine çok yakın olduğu, TO besleme suyunun konsantrasyonlarından % 10-15 fazla olduğu görülmektedir. Sıcaklık artışının 10 m yatay mesafede 2 ºC'den daha az aralıklar içerisinde olduğu görülmüştür. Difüzör üstü bölgede fekal koliform tespit edilmemiştir. Derinlik bazlı pH ve ÇO doygunluk profilleri analizlerinde deşarjdan dolayı herhangi bir önemli değişim tespit edilmemiştir.