Hekimlik mesleğindeki değişimin meslekler sosyolojisi açısından incelenmesi

Abstract

Hekimlik mesleği yüksek statülü, yüksek derecede otonomisi olan, uzun ve yorucu formel bir eğitimin yanında ustalık ve uzmanlık gerektiren köklü bir meslektir. Günümüzde neoliberal politikalar ve bununla bağlantılı olarak yükselen bir trend olan Yeni Kamu Yönetimi anlayışı, piyasalaşma, yönetimcilik, tüketici odaklılık gibi söylemlerle birlikte mesleklerin içerisinde bulundukları sosyo politik çevre hızlı bir şekilde değişmektedir. Söz konusu değişimlerin önemli sonuçlarından biri de hekimlik mesleği başta olmak üzere köklü mesleklerin değişime uğramasıdır. Hekimlik mesleği meslekler sosyolojisi araştırma alanının doğmasında ve gelişmesinde büyük rol oynayan, tüm diğer meslekler için arketip olarak görülen ve devletlerin giderek artan yönetsel kontrol ve düzenleyici mekanizmaları karşısında en çok değişime uğrayan meslektir. Bu doğrultuda bu tez çalışması, sağlıkta bir model ülke olarak gösterilen Türkiye'de özellikle son yıllarda gündemde olan sağlıkta dönüşüm politikalarına bağlı olarak hekimlik mesleğinde meydana gelen değişimi meslekler sosyolojisi perspektifinden ele almaktadır. Araştırma farklı veri geliştirme yöntemlerini içeren nitel bir tasarıma göre yapılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak doküman analizi, derinlemesine görüşmeler ve odak grup görüşmesinden elde edilen veri seti içerik analizine tabi tutulmuş ve hekimlik mesleğinde meydana gelen değişimler; iş pratikleri, ilişkiler, ekonomik koşullar, eğitim-öğretim ve kariyer süreçleri, mesleki güç ve itibar algısı olarak beş ana tema ile açıklanmıştır. Ulaşılan sonuçlar alanyazında farklı ülke örnekleri ile ilgili yapılan çalışmaların sonuçlarıyla karşılaştırılarak tartışılmış ve örgüt çalışmaları açısından önemi vurgulanmıştır.