Bor toksisitesinde farklı azot ve fosfor uygulamalarının dometesin gelişimi üzerine etkisi

Abstract

Bor toksisitesi dört farklı bor dozu ile oluşturulmuş (0, 5, 10 ve 20 mg kg-1) ve 3 farklı artan azot dozu (100, 200 ve 300 mg kg-1) ve 3 farklı artan fosfor dozu (25, 50 ve 100 mg kg-1) ayrı ayrı uygulanmıştır. Deneme sera koşullarında dört tekerrürlü olarak saksılarda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada azotlu ve fosforlu uygulamalara ait toprak ve bitki örneklerinin analizleri yapılarak istatistiksel olarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Artan dozlarda B ve N uygulamalarıyla toprakların N, P, Zn, Mn ve B içerikleri artış göstermiş ve özellikle B*N intreaksiyonunda 20 mg kg-1 B ile 100 mg kg1 N uygulaması toprağın N ve P içeriğinde öne çıkmıştır. Yaprak örneklerinde ise artan B ve N uygulamaları ile bitkilerin tamamında besin konsantrasyonlarında artış gözlemlenmiş, 20 mg kg1 B ile 100 mg kg-1 N uygulaması B*N interaksiyonunda diğerlerine göre daha etkili olmuştur. Ayrıca 20 mg kg-1 B ile 300 mg kg-1 N uygulamaları en fazla besin elementi birikimine neden olan uygulamalar olmuşlardır. Artan dozlarda B ve P uygulamalarıyla toprakların P, Ca, Fe, Zn, Cu ve B içerikleri artış göstermiş ve özellikle B*P ineraksiyonunda 20 mg kg-1 B ile 100 mg kg-1 P uygulamasında P ve Ca içeriğinde öne çıkmıştır. Yaprak örneklerinde ise artan B ve P uygulamaları ile bitkilerin tamamında besin konsantrasyonlarında artış gözlemlenmiş, 20 mg kg1 B ile 25-100 mg kg-1 P uygulamaları B*P interaksiyonunda diğerlerine göre daha etkili olmuştur. Ayrıca 20 mg kg-1 B ile 100 mg kg-1 P uygulamaları en fazla besin elementi birikimine neden olan uygulamalar olmuşlardır. Yapılan bu çalışmada bor toksisitesinin olumsuz etkilerinin azaltılması amaçlanmış, stres koşullarında bitkilerin bünyelerinde daha fazla besin elementi biriktirdikleri görülmüştür.