Tüketici ve izlerkitle olarak ev kadını

Abstract

Tüketim en genel ve somut haliyle üretilen mal ve hizmetlerin; birtakım ihtiyaçlar ve gereksinimler dolayısıyla insanlar tarafından kullanılmasıdır. Ancak temel insani gereksinimlerin yanı sıra bireyler farklı birtakım amaçlar doğrultusunda da satın alma davranışı gerçekleştirmektedirler. Bu anlayışla, bireyleri gereksinimleri ve ihtiyaçları dışında satın alma davranışına iten faktörlerin ne/neler olduğu anlamak önemlidir. Bu çalışma, sosyal yapının önemli bir parçası olan ev kadınlarının sosyal, kültürel, toplumsal ve ekonomik imkânları göz önüne alınarak satın alma davranışlarını ve bu davranışların medya tüketim pratikleri ile ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca günümüz toplumlarında medya araçları önemli ideolojik, politik ve kültürel işlevlere sahiptir. Medya araçları içerisinden güçlü bir görsel ve simgesel yapıya sahip olan televizyon önemli bir konuma sahiptir. Dolayısıyla televizyon içeriklerinin ya da iletilerinin yapısı ve sahip olduğu anlamlarla izleyiciler arasındaki ilişki önem arz etmektedir. Bu çalışmanın araştırma grubunu oluşturan ev kadınlarının izleme örüntülerinde ve anlatı tercihlerinde etkili olan faktörlerin, iletileri okuyuş biçimlerinin ve televizyon karşısında konumlanış şekilleri ile içeriklere uyum ve doyum süreçlerinde, beklenti ve tatminlerinde ve motivasyonlarında görülen çeşitlenmelere neden olan faktörler anlaşılmaya çalışılmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda, çalışmada Kullanımlar ve Doyumlar yaklaşımının ve İngiliz Kültürel Çalışmalar Ekolünün kuramsal ve kavramsal çerçevesinden faydalanılmaktadır. Bu çalışma tam anlamıyla etnografik bir çalışma olmamakla birlikte, etnografik yöntemin sunduğu olanaklardan faydalanmaya çalışmıştır. Katılımlı ve katılımsız gözlemler ve derinlemesine görüşmeler vasıtasıyla Ankara'da 16 kadın üzerinden çalışmanın verileri elde edilmiştir. Bu çalışmada ev kadılarının satın alma davranışları ve medya içerik tüketim pratikleri arasındaki ilişkiler ele alınmıştır. Araştırmada ev kadınlarının sahip olduğu demografik değişkenler göz önüne alınarak satın alma davranışlarında ve medya içerik tercih ve tüketimlerinde çeşitlenmeler ve kırılmalar; ayrışmalar ve kesişmeler olduğu tespit edilmiştir.