Trafikte yasal hız sınırı ile işletme hızı arasındaki tutarsızluğın ülkemiz sürücü ve yol geometrisi göz önüne alınarak incelenmesi

Abstract

Bazı ülkelerde bir takım nedenlerden dolayı, yasal hız sınırı ile gerçek işletme hızları arasında büyük farklılıklar oluşabilmektedir. Bu iki hız değeri arasındaki tutarsızlık sürücülerde, hız tabelalarına karşı bir itaatsizlik yaratmaktadır. Hız sınırı tabelalarında, karayolları tarafından belirlenmiş yasal hız ile yolun sürücüye vermiş olduğu "his hızı" arasındaki farkın büyüklüğü, bu çalışmanın motivasyonunu oluşturmaktadır. Bu tezde, karayolu kesimlerinde uygulanan yasa ile belirlenmiş hız sınırı ile serbest akım koşullarında taşıtların gözlemlenen hızları arasındaki tutarsızlığın önemini bilimsel olarak göstermek amacıyla aralarındaki farkı ölçecek hız histogramları oluşturulmuştur. Antalya kentinde seçilen on adet karayolunda yapılan hız okumaları sonucunda sürücülerin, yalnızca 24. Cadde ve Atatürk Bulvarı'nda hız sınırı aşmadıkları, diğerlerinde hız sınırının çok üzerinde seyahat ettikleri görülmüştür. Ülkemizde yasal hız sınırı ile işletme hızı arasındaki tutarsızlığın yol geometrisi göz önüne alınarak incelenmesi amacıyla Antalya kentinin şehiriçi yollarının toplamda 97,4 km'lik kısmı GPS cihazı yardımıyla gezilerek bu yollardaki hız sınırı tabelalarının sayısı, yeri ve işlevi araştırılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda ülkemizde, hız tabelaları ile ilgili belirli bir standart olmadığı görülmüştür. Ayrıca bu tutarsızlığın en büyük faktörü olan sürücülerin, neden hız sınırını aştıklarını ve hızlarını neye göre belirlediklerini öğrenmek amacıyla Antalya kentindeki; 100.Yıl Bulvarı, Atatürk Bulvarı ve Bülent Ecevit Bulvarı üzerinde bulunan benzin istasyonlarına gelen toplamda 150 kişiye 4 ana başlık altında 10 soruluk bir anket çalışması yapılmıştır. Anket verileri incelendiğinde sürücülerin, hız tabelalarına çok önem vermedikleri, yasal hız sınırına itaat etmedikleri ve hızlarını genelde trafik yoğunluğuna göre belirledikleri görülmüştür. Tasarımı ve işlevi açık olan yollar karakteristik özelliklerinden dolayı sürücüyü uygun hızda araç kullanmaya iter. Tüm yollar kendini açıklayan yol haline getirilerek ve sürücülerin kendi kendilerine uygun hızı bulmaları için altyapı düzenlenerek ülkemizdeki aşırı hız sorununa çözüm bulunabilir.