Özet:
Akciğer kanseri, erkeklerde ve kadınlarda kanserden ölümlerin en büyük yüzdesini oluşturmaktadır. Görülme sıklığının yüksek olması ile birlikte, küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK), hastaların yaşam kaliteleri ve ömür uzunluklarını önemli derecede etkileyen ölümcül hastalıklardan biridir. Bu hastalıkta kemoterapötik ajan olarak verilen ilaçlara ilkin kazanılan edinsel dirençlilik de hastalarda oldukça olumsuz etkiler göstermektedir. Edinsel dirençliliği sağaltmak amacıyla yapılan adjuvan terapiler ömür uzunluğu ve yaşam kalitesini arttırmada önemlidir. KHDAK hastaları için klinikte en sık kullanılan kemoterapötiklerden biri etoposittir. Tedavide ilkin olumlu yanıtlar alınsa da, kanserli hücreler zamanla etoposite karşı da direnç geliştirebilmektedir. Karboplatin de yine küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) tedavisinde kullanılan platin türevli bir ilaçtır. Adjuvan tedavide kullanımında, sıklıkla başarı gözlenmiştir. Bu çalışmada, ilk hedef olarak A549 küçük hücreli dışı akciğer kanseri hücre hattında etoposite direnç geliştirdik. A549 atasal formu ve onun direnç geliştirmiş alt kültürü olan A549/90E hücre hatlarına karboplatin çeşitli dozlarıyla uygulanarak sitotoksisite taraması gerçekleştirdik. Karboplatin için belirlediğimiz IC50 değerinde, her iki hücre hattında da kaspaz-3 ve MMP-2 enzim aktivitelerinde meydana gelen değişiklikler ölçümlendi. Sonuç olarak, atasal ve direnç geliştiren A549 hücre hatlarında karboplatin doza ve zamana bağlı yüksek sitotoksik etki gösterdi. Karboplatin 72 saat için 15 µg/ml'lik konsantrasyonda A549/P hücre hattında kaspaz-3 enzim aktivitesinde 2.3 kat artış gösterirken, A549/90E hücre hattında 12 µg/ml'lik konsantrasyonda kaspaz-3 enzim aktivitesinde 13 kat artış gösterdi. A549/P hücre hattı için 72 saatlik 15 µg/ml'lik karboplatin uygulaması MMP-2 enzimi seviyesinde 1.95 kat azalış gösterirken, A549/90E hücre hattında 12 µg/ml'lik karboplatin konsantrasyonunda 2.38 kat azalış gösterdi.
