Abstract:
Bu çalışma durgun su kültüründe hava motoruyla veya ozon jeneratörüyle besin solüsyonuna oksijen kazandırmanın, besin solüsyonu bileşimine ve marulun verim ve kalitesi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bohemia marul çeşidi durgun su kültüründe, 200x50x20 cm ölçülerinde 12 adet plastik tankta yetiştirilmiştir. GN 202c model ozon jeneratörü ve hava motorunun (kontrol) kullanıldığı bu çalışma tesadüf blokları deneme deseninde 6 tekerrürlü ve her tekerrürde 36 bitki bulunacak şekilde düzenlenmiştir. Çalışmada ozon uygulamasının besin solüsyonun bileşimine etkisini belirlemek için, ozon jeneratörü ve hava motoru uygulamalarının her tekerrüründen ayrı ayrı alınan besin çözelti örnekleri analiz ettirilmiştir. Çalışmada ayrıca uygulamaların verim ve kalite üzerine etkileri ve yaprağın element içerikleri de belirlenmiştir. İstatistik analizler, SPSS paket programında gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ozon jeneratörü ve hava motoru kullanmanın besin solüsyonun bileşiminde farklılıklar oluşturduğu saptanmıştır. K, P, Ca, Mg, Fe, Mn, Zn elementlerinin hava motoru uygulanan solüsyonda ozon jeneratörü kullanılan solüsyondakinden daha yüksek değerlere sahip olduğu saptanmıştır. B, S ve Mo ise ozon uygulanan solüsyonda hava motoru uygulanan solüsyondakinden daha yüksek bulunmuştur. Ancak bitkilerin yetiştirildiği besin solüsyonun element bileşiminde fark olmasına karşın, yaprak analizi sonuçlarında yaprağın besin elementi içeriği bakımından uygulamalar arasında istatistiki önemde bir fark bulunmamıştır. Yaprak analizi sonucunda yaprakta fosfor, mangan, çinko, demir elementlerinin yeterli seviyede olduğu ancak toplam azot, potasyum, kalsiyum, magnezyum, çinko, bakır ve bor elementlerinin az, nitrat azotunun ise fazla olduğu saptanmıştır. Uygulamaların bitki uzunluğu, gövde uzunluğu, bitki kök ağırlığı, gövde uzunluğu/ bitki boyu değeri, toplam yaprak sayısı, pazarlanabilir yaprak sayısı, yaprak alanı, parsele verim, klorofil miktarı, L, a, b ve hue değeri üzerine etkisi istatistiki önemde (α=0,05) bir farklılık yaratmadığı saptanmıştır. Ozon jeneratörü ve hava motoru uygulamalarının kök uzunluğu, gövde çapı, gövde ağırlığı, yaprak eni, yaprak boyu, yaprak ağırlığı, yaprak kuru ağırlığı ve kroma değeri üzerine etkisi ise istatistiki önemde (α=0,05) bulunmuştur.
