Biberde domates lekeli solgunluk virüsüne (TSWV) dayanıklılık lokusunun scar işaretleyicisine (Markırına) çevrilmesi

Abstract

Domates Lekeli Solgunluk Virüsü (TSWV) Dünya'da ve ülkemizde biber üretimini sınırlandıran önemli bitki virüs hastalıklarından bir tanesidir. Bu çalışmada, TSWV'ye dayanıklı çeşit geliştirmek için yapılan ıslah çalışmalarında kullanılan mevcut moleküler testleme yönteminin dezavantajlarını ortadan kaldırılmak amacı ile yeni markır(lar)ın geliştirilmesi hedeflenmiştir. Patojenin baskısı altında kaldığı gözlemlenen F4 kademesindeki biber bitkileri arazi koşullarında izlenerek, bunlardan 96 tanesi yeni markır(lar)ın geliştirilmesi için yapılan çalışmalarda çalışma materyali olarak kullanılmıştır. Moury vd (2000) tarafından geliştirilen SCAR markırı kullanılarak ilgili gen bölgesi çoğaltılmış ve iki ayrı CAPS aşamasından sonra genotiplerin kodominant seviyede (RR, Rr, rr) TSWV'ye dayanımları belirlenmiştir. Yeni markır(lar) geliştirilmesi için yapılan çalışmaların birinci kısımında SCAC568 primerinin SRAP primerleri ile kombinasyonları oluşturularak toplamda 58 primer kombinasyonu denenmiştir. Çalışmanın ikinci kısımında ise biber için geliştirilmiş ve çoğu haritalanmış 29 adet SSR primeri kullanılmıştır. Bulk Segregasyon Analizi yöntemi ile polimorfik olduğu belirlenen primerler markır adayı olarak değerlendirilmiştir. Hpmse031 SSR primerinden (Yi vd. 2006) elde edilen sonuçların TSWV'nin mevcut moleküler testlenmesinden elde edilen sonuçlar ile tutarlılık gösterdiği belirlenerek; ilgili primerin PCR amplifikasyon ürünleri agaroz jel ve Fragment Analyzer® sistemi kullanılarak görüntülenmiştir. 96 adet F4 kademesindeki biber bitkisinin dışında, farklı genetik altyapıda 381 adet biber genotipinde markır test edilmiştir. TSWV'ye dayanıklılığın moleküler testlenmesinde yeni geliştirilen markır enzim kesim basamaklarını ortadan kaldırdığı için işgücü, zaman ve maliyet açısından avantaj sağlayacaktır.