Ortaokullarda kullanılan bilgi iletişim teknolojilerinin öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine etkisi

Abstract

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojileri hayatımızın her alanında yer almaktadır. Öyle ki bilişim çağı ya da bilgi toplum gibi yeni kavramlar da ortaya çıkmıştır. Hayatımızın bu kadar merkezinde yer alan bilgi ve iletişim teknolojilerinin eğitim sistemimizi de etkilemesi kaçınılmazdır. İçinde bulunduğumuz yüzyılda bilgi iletişim teknolojilerinin eğitimde sadece yardımcı araç rolü görmekten öte bir rol üstlendiği, bilgisayar destekli eğitim (CALL) gibi çağdaş yöntemler sayesinde eğitimin merkezinde yer aldığı görülmektedir. Bu tez çalışmasında, ortaokullarda kullanılan bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine etkisini ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemi çerçevesinde görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Antalya ili Serik ilçesinde bulunan ortaokullarda görev yapan farklı branşlardan 14 öğretmen oluşturmaktadır. Yarı yapılandırılmış görüşme formunda yer alan sorulara alınan cevaplardan elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemi kapsamında, Nvivo 10 programının da kullanımıyla analiz edilmiş, kodlar oluşturularak temalar elde edilmiş ve bu işlemlerin sonucunda bulgulara ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; öğretmenlerin tamamının eğitim öğretim faaliyetlerinde BİT kullanımının sınıf yönetimi becerilerine olumlu etki ettiği görüşünde oldukları, bu nedenle mümkün olduğunca derslerinde BİT kullanma eğiliminde oldukları görülmüştür. Öğretmenler BİT'in eğitim- öğretim faaliyetlerinde kullanılmasına dair olumlu tutum ve görüşlere sahiptir. Öyle ki BİT kullandıkları zaman daha etkili, zevkli ve kolay bir sınıf yönetimi gerçekleştirdikleri ifade edilmiştir. BİT' in sınıf yönetiminin alt boyutlarına etkisi incelendiğinde ise fiziksel ortamın yönetimi konusunda katılımcılar arasında farklı görüşler hakimken; katılımcıların tamamı mevcut teknolojik alt yapının yetersiz olduğunu, uygulamada sıkıntılar yaşandığını, daha etkili BİT kullanımı için okulların ve eğitim paydaşlarının teknolojik donanımlarının iyileştirilmesi gerektiğini ifade etmişlerdir. Plan, program ve etkinliklerin yönetimi boyutunda ise BİT kullanımının olumlu bir etkiye sahip olduğu saptanmıştır. Özellikle daha kalıcı öğrenmeler gerçekleştirdiği, öğrencinin konuyu kavramasına olumlu etki ettiği, öğrenci dikkat ve ilgisini çekmede oldukça etkili olduğu, öğrencinin derse daha fazla aktif katılımını sağladığı gibi gerekçeler öğretmenler tarafından ifade edilmiştir. Sınıf içi ilişki ve iletişimin yönetimi boyutunda ise BİT' in olumlu bir etkiye sahip olduğu ve olumlu bir sınıf iklimi yaratmada yardımcı olduğu belirlenmiştir. Sınıfta zaman yönetimi boyutunda ise yine olumlu bir etkisinin olduğu ve öğretmelere zaman tasarrufu, etkili ve verimli zaman kullanımı kazandırdığı belirlenmiştir. Son olarak da sınıf içi davranış yönetimi boyutu ele alındığında BİT' in davranış yönetimini kolaylaştırıcı, etkili bir hale getirici ve öğrenci istenmeyen davranışlarını azaltıcı bir etkisinin olduğu bu bağlamda da davranış yönetimini olumlu etkilediği görülmektedir.