2013 Gezi Park protests in Turkey and their effects on Turkey’s accession process to the EU: Critical discourse analysis of the diverse statements of political decisions makers on these protests

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 2013 yılının Mayıs ve Haziran aylarında gerçekleşen Gezi Parkı eylemleri ile Türkiye'deki, Avrupa Birliği (AB) kurumlarındaki ve AB üye ülkelerindeki politik karar vericilerin eylemlere yönelik ifadelerinin, Türkiye'nin AB'ye katılım sürecine etkisi olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaç için, Türkiye'deki, AB kurumlarındaki ve AB üye ülkelerdeki politik karar vericilerin Gezi Parkı protestoları ile ilgili Türk basınında öne çıkmış ifadeleri incelenmektedir. Karar verme süresince, ülkenin politik kültürüne bağlı olarak politik karar vericiler belli bir öneme sahiptir. Türkiye'deki karar vericiler tepeden tabana yönlü karar verme sürecinde oldukça etkili iken, AB üyesi önemli ülkelerdeki karar vericiler Batı Avrupa'da tabandan yukarıya yönlü karar verme süreci ile politik kültürü dolayısıyla daha az ön plandadırlar. Türkiye'nin politik kültüründeki bu farklılık kendini ülkenin dış politikalarında ve ilişkilerinde de göstermektedir. Türkiye'nin AB yolculuğu incelendiğinde, Tansu Çiller, Bülent Ecevit ve Recep Tayyip Erdoğan gibi kendi zamanlarının önde gelen politik karar vericilerin baskın bireysel etkileri açıkça gözlenmektedir. Bu tezde Yeni Toplumsal Hareketler teorisi ile incelenen Gezi olayları süresince Bülent Arınç ve Abdullah Gül gibi diğer önemli karar vericilerin farklı tavırlarına ve ifadelerine rağmen Türkiye'nin en etkili karar vericisi olan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da benzer bireysel etkileri görülmüştür. Bireysel olarak, Başbakan'ın bu çeşit baskın etkileri, Gezi protestolarıyla ilgili açıklamalarıyla tezin metodolojisi olan Eleştirel Söylem Analizi yoluyla analiz edilmektedir. Protestolar ve Türk politik karar vericilerin açıklamalarından sonra, AB kurumları ve AB üye ülkelerindeki karar vericilerin açıklamaları da eleştirel olarak analiz edilmektedir. Tez boyunca, ilgili akademik yazıların incelenmesinin yanında, Gezi Parkı protestoları üzerine değişik kaynaklardan raporlar, Türk ana akım medya organizasyonlarındaki haberler ve olaylar sırasında protestocuların doldurduğu anketler kullanılmıştır. Tezin son bölümünde, Türkiye'nin AB'ye katılım sürecinin Gezi Parkı protestolarından ve karar vericilerin açıklamaları sebebiyle etkilenip etkilenmediği kısa ve uzun vadede olmak üzere ayrı ayrı değerlendirilmiştir.