Reanimasyon yoğun bakım ünitelerinde ventilatör ilişkili pnömönideki risk faktörleri, etken dağılımı, antibiyotik duyarlılıkları ve mortalite

Abstract

Hastane infeksiyonları, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli bir halk sağlığı sorunu olup, morbiditesi ve neden olduğu mortalite ile maliyetten dolayı son yıllarda üzerinde yoğun olarak durulan bir konu haline gelmiştir.Bu çalışmada, Yoğun Bakım Ünitelerinde (YBÜ'lerinde) yatan hastalarda, Ventilatör ilişkili pnömoni (VİP) gelişmesine etki eden risk faktörleri, etken dağılımı, antibiyotik duyarlılıkları ve mortalite belirlenmeye çalışılmıştır.Çalışmaya Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Reanimasyon YBÜ'lerinde yatan, mekanik ventilatöre bağlı, iki günün üzerinde izlemi olan, 16 yaş ve üzerindeki hastalar dahil edilmiştir. İstatistiksel analizler için SPSS 18.0 programı kullanılmıştır. Sonuçlardan p değeri < 0,05 olanlar anlamlı kabul edilmiştir.Çalışmaya dahil edilen 87 hastanın 28'inde (%32,1) VİP gelişmiştir. Mortalite VİP gelişen olgularda %39,3 ve VİP gelişmeyen olgularda ise %33,9 olarak bulunmuştur (p=0,624). YBÜ'nde yatış süresi (p<0,001), mekanik ventilasyon süresi (p<0,001), kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) (p=0,012), hipertansiyon (HT) (p=0,041), trakeostomi (p<0,0001), reentübasyon (p<0,0001) ve nazogastrik sonda (NGS) kullanımı (p=0,006) VİP gelişmesi için risk faktörü olarak saptanmıştır. Lojistik regresyon analizinde reentübasyon (p=0,008) ve trakeostomi (p=0,001) bağımsız risk faktörleri olarak tespit edilmiştir.İzole edilen bakteriyel patojenler arasında en sık Acinetobacter spp. (%54,5) ile Pseudomonas aeruginosa (%30,3) görülmüştür. Acinetobacter spp'nin kolistin direnci %12,5 olup diğer grup antibiyotiklere direnci %80'in üzerinde bulunmuştur. Pseudomonas aeruginosa'nın ise kinolon ve beta-laktam grubu antibiyotiklere direnci %10-20 arasındadır.Sonuç olarak; hastane infeksiyonlarının oluşumu tamamen önlenemez; ancak maliyeti oldukça düşük infeksiyon kontrol programlarının etkin olarak uygulanmasıyla sebep oldukları yüksek ek maliyet, uzamış yatış sürelerini ve mortalite azaltılabilir.