Hellenistik ve Roma dönemlerinde Pamphylia’da kent memuriyetleri

Abstract

İ.Ö. 8. yüzyılın başlarında Ege kıyılarında ortaya çıkan, autonomia, autarkia ve polites kavramlarıyla şekillenen polis, günümüzde kent devleti tanımının karşılığıdır. İ.Ö. 8. yüzyılın ortalarında başlayan kolonizasyon süreciyle daha önceden iskan edilmiş olan Pamphylia Bölgesi'nde yeni polis'ler kurulur.Hellenistik Dönem'de kentler varlıklarını genellikle bir krallığa bağlı olarak sürdürmüşlerdir. Yine de autonomia'larını koruyarak bir kentin en temel idari kurumları olan danışma (boule) ve halk (demos) meclisleri aracılığıyla kendi kendilerini yönetmeye devam etmişlerdir. Bunun yanısıra kentlerde temizlik ve düzenin sağlanması, kent pazarının denetimi, yeterli yiyecek stoğunun tedarik edilmesi, güvenliğin sağlanması, halkın eğlence ihtiyacının karşılanması, çocukların ve gençlerin eğitimi, vergilerin toplanması, dinsel faaliyetlerin organizasyonu gibi kamusal yaşamın her alanında, çok sayıda memur görev yapmıştır.Roma'nın egemen güç olmasıyla kentler çeşitli şekillerde Roma'nın kontrolu altına girmekle birlikte yönetimlerini boule ve demos'un aldığı kararlar uyarınca, yıllık olarak seçtikleri memurlar aracılığıyla sürdürmüye devam ettiler. Oldukça köklü bir kent kültürü ve gelişmiş bir örgüt yapısına sahip Anadolu'da Roma hazır bulduğu ve oldukça iyi işleyen sistemi ufak uyarlamalar dışında olduğu gibi devralmıştır. Bu durum Hellenistik kurumların Roma Dönemi'nde de devam etmesini sağlamıştır. Hellenistik Dönem'den itibaren sosyal yaşamda meydana gelen değişimlerle artan ihtiyaçların karşılanması için kentlerin zengin yurttaşların bağışlarına daha fazla ihtiyaç duyması leitourgia'nın çoğalmasının nedenidir. Roma'nın kentlerin yönetimini varlıklı kesimin eline verme politikası sonucunda bu durumun giderek hukuksal bir yapı kazanmasıyla memuriyet üstlenebilmek için summa honoraria uygulaması başlar. Bu durum kent nufüsunun memuriyet üstlenenler (ß????????) ve üstlenemeyenler (???????) olarak ikiye ayrılmasıyla sonuçlanır.