Özet:
Psikiyatrik yatısın ruhsal bozukluğu olan birey, bireyin ailesi ve toplum üzerinde olumlu etkileri olduğu kadar, olumsuz etkileri de olabilir. Hastaneye yatarak tedavi görme bireyin çevresine uyumunu bozabilir, bireylere ve topluma finansal olarak ağır yük getirebilir. Bu nedenle yatısa neden olan faktörleri tanımlamak önemlidir. Bu çalısma hasta ve yakınlarının bakıs açısıyla psikiyatrik yatısın nedenlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıstır. Arastırma, Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri Kliniği, Antalya Devlet Hastanesi'ne bağlı Asur Aksu Devlet Hastanesi Psikiyatri Kliniği ve Atatürk Devlet Hastanesi Psikiyatri Kliniği'nde yatarak tedavi gören hastalar (450) ve bu hastaların yakınlarının (390) bakıs açısıyla psikiyatrik yatısın nedenlerinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıstır. Çalısmada elde edilen veriler SPSS-13 paket programında iki oran arasındaki farkın anlamlılık testi, ki-kare önemlilik testi ve Fisher'in kesin ki-kare testi kullanılarak değerlendirilmistir. Yapılan bu çalısma sonucunda hasta ve yakınlarının ifadelerine göre psikiyatrik yatıs nedenlerinin ?sürekli tedirginlik, gerginlik ve psikolojik bozukluk yasamak?, ?hastalığından kurtulmak ve tedavi olmayı istemek?, ?verilen tedavilere evde uyamamak?, ?aileden, evden ve çevreden biraz uzak kalmak?, ?kendisine ve çevresine zarar vermemek?, ?yemek yiyememe ve uykusuzluk? ve ?dengesiz davranıslar? olduğu saptanmıstır. Buna ek olarak ?ailenin bakamaması?nın sadece hasta yakınları tarafından ifade edilen bir yatıs nedeni olduğu ve hastaların bazılarının yatıs nedenini bilmediği bulunmustur. Hastaların cinsiyet, yas, eğitim durumu, çocuk sayısı, meslek ve oturdukları yer özelliklerinin; hasta yakınlarının ise cinsiyet, medeni durum, meslek, aile tipi ve oturdukları yer özelliklerinin yatıs nedenleri üzerinde etkileyici bir faktör olduğu saptanmıstır. Bu arastırmanın sonucunda elde edilen psikiyatrik yatıs nedenlerinin, uygun hemsirelik müdahaleleri kullanılarak birey ve ailesinin bas etmelerinin güçlendirilmesi yoluyla ortadan kaldırılabilecek nedenler olduğu düsünülmektedir.
