Psikiyatri servislerinde çalışan hemşirelerin şizofreni tanısı almış bireylere bakış açısı

Abstract

Şizofreni tanısı alan birey toplum tarafından dışlanarak, ayrımcılığa uğrayabilir vedamgalanabilir. Psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşireler sıklıkla şizofreni tanısı alanbireyin bakımından sorumlu olabilirler. Hemşirelerin stigmatize edici yaklaşımdankaçınmaları, özellikle psikiyatri kliniğinde yatan hastaya terapötik çevre sağlanması vetoplumdaki bireylerin algılamalarını geliştirmek adına önemlidir.Bu çalışma hemşirelerin şizofreni tanısı alan bireylere yönelik bakış açılarınıdeğerlendirmek amacıyla planlanmıştır. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastaneleri, ÜniversiteHastaneleri ve Eğitim ve Araştırma Hastaneleri psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşireler,çalışma yaşamı boyunca şizofreni tanısı alan bireyle en çok karşılaşan ve ona sağlıkhizmeti sunan hemşire grubudur. Bu çalışma Eğitim ve Araştırma Hastaneleri PsikiyatriKlinikleri (185), Üniversite Hastaneleri Psikiyatri Klinikleri (164) ve Ruh Sağlığı veHastalıkları Hastaneleri kliniklerinde çalışan (358) hemşireler olmak üzere toplam 543hemşirenin şizofreni tanısı almış bireylere bakış açılarını değerlendirmek amacı iletanımlayıcı olarak yapılmıştır. Verilerin analizinde, SPSS-11 paket programı, ki-kare testive iki ortalama arasındaki farkın anlamlılık testi kullanılmıştır.Yapılan bu çalışmanın sonucunda, EAH'deki hemşirelerin çoğunluğu şizofrenininsosyal nedenlerle ortaya çıkmadığını, şizofren bir bireyle birlikte çalışabileceğini, şizofrenbir bireyle evlenmeyeceğini, şizofren bir komşusu olmasından rahatsız olmayacağını,şizofreninin tam olarak düzelmeyeceğini, psikoterapi ile düzelebileceğini, şizofrenhastalarının saldırgan olduğunu, şizofreninin tedavisinde kullanılan ilaçların ciddi yan etkive bağımlılık yaptığını belirtirken, RSHH'deki hemşirelerin çoğunluğu şizofreninin sosyalsorunlar nedeniyle ortaya çıktığını, şizofren bireyle evlenmeyeceğini, şizofren birkomşusu olmasından rahatsız olmayacağını, şizofrenlerin tam olarak düzelmeyeceğini,şizofreninin tedavisinde kullanılan ilaçların ciddi yan etki ve bağımlılık yaptığınıbelirtmiştir. Lisans veya üzeri eğitim alan hemşirelerin, şizofrenin hastalarına sosyalmesafe açısından daha olumlu yaklaşım sergiledikleri saptanmıştır.Bu araştırmadan elde edilen sonuçlara yönelik mezuniyet sonrası eğitimprogramları, hemşirelik eğitiminde lisans ve üzeri eğitim modelinin kullanılması, şizofrenitanısı alan bireyin topluma uyumu ve tedavisi için gündüz bakımevleri kurulmasıönerilerinde bulunulmuştur.