Türkiye ramsar alanlarında iklimsel değişimlerin uzaktan algılama teknikleri kullanılarak izlenmesi

Abstract

Dünya yüzeyinin yaklaşık 6%'sını kaplamakta olan sulak alanları, dünyadaki tüm canlı türlerinin 40%'ını ve tüm hayvan türlerinin 12%'sini barındırmaktadırlar. Uluslararası öneme sahip sulak alanların çeşitli kuş türlerinin göç yolları üzerinde bulunması, nesli tükenmekte olan birçok kuş türünün dinlenmesine ve üremesine olanak sağlamaktadır. Dolayısıyla, biyolojik çeşitliliğin ve verimliliğin yüksek olduğu bu alanların korunması ve bu alanlara ait kaynakların insanlar tarafından akılcı kullanımın sağlanması amaçlanarak uluslararası olan Ramsar Sözleşmesi imzaya açılmış ve Türkiye'de bu sözleşmeye 14 alan ile birlikte destek vermiştir. Sulak alanların taşkın kontrolü, yeraltı sularının beslenmesi, besin depolama, iklim değişikliğinin kontrolü, su arıtımı, gıda kaynağı olma, turizm faaliyet alanı sağlama gibi birçok işlevi bulunmaktadır. Ancak, iklimlerin değişime uğraması sonucu ortaya çıkan yüksek sıcaklık ve insan faaliyetlerinin artması gibi nedenlere bağlı olarak sulak alanlar ve dolayısıyla, uluslararası öneme sahip, koruma altında bulunan Ramsar Alanları da tehlike altındadır. Ramsar Alanları'nın korunması ve sürdürülebilirliklerinin sağlanması için düzenli takip edilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, sulak alanların geçmişten günümüze geniş zaman aralığında değişimlerinin takibini ve analizini olanaklı kılması açısından uzaktan algılama tekniklerinin kullanımı hızlı, pratik ve güvenilir araçlar olarak ön plana çıkmaktadır. Bu tez çalışmasında, Ramsar Alanların sözleşmeye dahil oldukları yıllardan itibaren 2020 yılına kadar uydu görüntüleri kullanılarak yer yüzü sıcaklıklarının değişim analizi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Althavza ölçeğinde incelenen alanlarda, en fazla değişimin Burdur Gölü, Seyfe Gölü, Manyas Gölü, Meke Gölü, Kuyucuk Gölü ve Sultansazlığı sulak alanlarında meydana geldiği görülmüştür. Çalışma sonuçları arazi kullanım değişimi ve arazi örtüsü değişimlerinin yüzey sıcaklıklarını ve dolayısıyla bölge iklimini değiştirdiğini ortaya koymuştur.