Seramik sofra eşyası üretiminde kullanılan mekanik dekor yöntemlerinin sanatsal ifade aracı olarak kullanımı

Abstract

Seramik üretimi başladığı ilk dönemlerden itibaren onu dekorlamak, güzel göstermek ve bazen de işlevi ile örtüşen estetik değerler katmak insanoğlunun çabaları arasında yer almıştır. Bu çaba zaman ilerledikçe, medeniyetler, imkânlar ve teknoloji geliştikçe yeni boyutlar kazanarak varlığını sürdürmüştür. Süreç içerisinde, dekor yöntemleri hem bir ihtiyaç nesnesi hem de bir sanat alanı olan seramik için her zaman üretilene değer katan bir unsur olarak değerlendirilmiştir. Seramik sanatı içinde en çok estetik kaygı güdülen üretim türlerinden biri olan sofra seramiğinde, 19.yy. endüstrileşme süreciyle birlikte başlayan seri üretim olanakları kullanılmış, böylelikle dekorda da yeni yöntemler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu imkânlar içinde kullanılan mekanik dekor yöntemleri, üretimin yapıldığı döneme bağlı olarak yenilenmiş ve çeşitlenmiştir. Seramik; kimyası, işlevselliği, biçimi ve bunlara bağlı eklenen dekorlarla daha estetik bir ifade kazanmaktadır. Endüstriyel bağlamda çözümlenen yöntemler, sanatçılar tarafından yeniden yorumlanıp güçlü bir ifadeye kavuşmuştur. Bu çalışmada öncelikle literatür taraması yapılıp nitel araştırma yöntemlerinden döküman toplama yoluyla tarihsel süreç araştırılmıştır. Ardından sektör içerisinde yapılan (sofra eşyası üreten firmada) gene nitel araştırma yöntemlerinden biri olan katılımcı gözlem yoluyla veriler toplanarak güncel mekanik dekor yöntemleri listelenerek çağdaş sanatçı örnekleri anlatı analizi yöntemiyle araştırılıp konunun sanatsal ifade aracı olarak kullanış biçimleri ele alınmıştır. Son bölümde ise yapılan uygulama süreci aracılığıyla konu tartışılarak değerlendirilmeye çalışılmıştır.