Post-panoptik gözetim ve elektronik izleme: elektronik kelepçe anlatıları

Abstract

Gözetim, geç-modernite ile gündelik hayatta önemli olgularından biri haline gelmiştir. Ekonomi, politika, hukuk, kültür, aile, sağlık, sosyal ilişkiler gibi toplumu oluşturan birçok unsur gözetimin yaygın bir biçimde görüldüğü alanları kapsamaktadır. Gözetimin toplumsal hayatta önde gelen fenomen olması yeni bir toplumsallıktan bahsedilmesine neden olmuştur. Bu çalışmada da elektronik izleme yöntemi üzerinden gözetimin suç ve ceza boyutu tartışılacaktır. Çalışmanın amacı elektronik izlemenin toplumsal görünümlerini açığa çıkarmaktır. Bu görünümler, hükümlülerin elektronik kelepçe deneyimleri ile detaylandırılacaktır. Aynı zamanda elektronik izlemeye dair toplumsal perspektifleri sunabilmek için Twitter'da elektronik kelepçe ile ilgili söylemler incelenecektir. Çalışmada metodolojik paradigmalardan nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Çalışmada araştırma iki bölümden oluşmaktadır. İlki elektronik kelepçe cezasına sosyolojik bir perspektif sunabilmek adına denetimli serbestlikte hükümlülerle derinlemesine görüşmelerden oluşmaktadır. İkinci araştırma alanı ise Twitter paylaşımları ile eleştirel söylem analizinden oluşmaktadır. Dolayısıyla çalışma çok yönlü verileri kullanarak akademik anlamda kısıtlı ve henüz yeni bir uygulama olan elektronik kelepçeye ceza, beden ve gündelik hayat sosyolojisi perspektifinden bir değerlendirme sunacaktır. Çalışmanın verileri eşliğinde elektronik kelepçe cezası için, post-panoptik gözetimi de içine alan bir tartışma sunulmaktadır. Çalışmada hem hükümlülerin hem de elektronik kelepçeye dair fikir belirten bireylerin deneyimlerinden hareketle elektronik izlemenin sosyal dışlanma, sosyal damga, aile, çalışma hayatı, işsizlik, sosyal sermaye, gözetim ve kontrolün birey üzerindeki etkisi başta olmak üzere cezanın sosyal boyutlarını tartışacaktır.