Hıyarda (Cucumis sativus L.) gynogenesis yoluyla haploid embriyo eldesini artırmak üzere değişik uygulamaların etkisi

Abstract

Bu çalışmada, hıyarda (Cucumis sativus L.) gynogenesis yoluyla haploid embriyo eldesini artırmak üzere değişik uygulamaların etkisi araştırılmıştır. Çalışmada üç farklı hıyar tipi (baby, mini, pickling), 4 farklı ortamda (C: CBM + 10/1 KINETIN:2,4-D + %3 sükroz + %0,7 agar, CS: CBM + 10/1 KINETIN:2,4-D + %3 sükroz + %0,7 agar + 50mg/L spermidin, CP: CBM + 10/1 KINETIN:2,4-D + %3 sükroz + %0,7 agar + 50mg/L putresin, CSP: CBM + 10/1 KINETIN:2,4-D + %3 sükroz + %0,7 agar + 50mg/L spermidin + 50 mg/L putresin) kültüre alınmıştır. Kültüre alınan ovaryumlar, 3 gün 35⁰C karanlıkta ardından 2 gün 24⁰C karanlıkta bekletilmiştir. Kültüre alınan ovaryumlar son olarak 9 gün boyunca 24⁰C aydınlıkta bekletilmiştir. Kültüre alınan ovaryumlar 2 hafta süre sonunda MS + 4:1 (BAP:NAA) hormonlarıyla kombine olmuş rejenerasyon ortamına alınmıştır. Yaklaşık 3 hafta sonra ovaryumlar üzerinde oluşan embriyolar kayıt altına alınmıştır. Oluşan tüm embriyolar, içerisinde hormonsuz MS ortamı bulunan tüplere aktarılmıştır. Gelişimlerini tamamlayan sağlıklı embriyorlardan haploid bitkicikler elde edilmiştir. Denemede kullanılan 607 ovaryumdan 309 embriyo elde edilmiştir. En fazla embriyo oluşturan genotip 1260 numaralı genotip olmuştur. Sonuç olarak en fazla embriyo oluşturan ortam, CP: CBM + 10/1 KINETIN:2,4-D %3 sükroz + %0,7 agar + 50mg/L putresin ortamı olmuştur ve toplamda 126 embriyodan oluşmuştur. Oluşan embriyolardan toplamda 106 bitki elde edilmiştir. En fazla bitki sayısı, CS: CBM + 10/1 KINETIN:2,4-D + %3 sükroz + %0,7 agar + 50mg/L spermidin ortamından elde edilmiştir. 1259 numaralı genotip en fazla bitki eldesini sağlamıştır. Besi ortamlarının genotiplere göre embriyo başarı durumları karşılaştırılmıştır. CP ortamında en fazla embriyo oluşturan genotip pickling'tir. C, CS ve CSP ortamlarında en fazla embriyo sayısını mini hıyar genotipi vermiştir.