Akak belgeleri (Aktı, Sobranniye Kavkazskoyu Arheografiçeskoyu kommissiyeyu) ışığında çarlık Rusyası'nın İtil Kalmuklarını kolonileştirme siyaseti (1800-1812)

Abstract

XVI. yüzyıldan itibaren Çarlık Rusyası'nın dış politika konularından birisi güney sınırlarının gözetilmesi ve burada yaşayan yerel halkların merkezi Rus hukuk sistemine dâhil edilmesiydi. Bu politikanın başarıya ulaşmasında 1630'da Cungarya'dan hareketle önce Batı Sibirya'ya ardından İtil'in alt bölgelerine gelen Kalmuk boylarıyla Çarlık Rusyası arasındaki ilişkiler de önemli bir rol oynadı. Bu nedenle Kalmuklar, Rusya'nın güney siyaseti ve bölgedeki Kabardey, Nogay, Kazak ve diğer yerel halklar üzerindeki kolonileştirme politikalarının çözüme kavuşturulması hususunda önemli bir yere sahiptiler. Bu durum XVII. yüzyılda Kalmukların, Rusya'ya gönüllü bağlılıkları ile gelişmiş ve Rusya'nın dış düşmanlarına karşı Kalmukların muhafız vazifesi üstlenmeleri ile bölgede neredeyse özerk bir birim statüsüne sahip feodal bir hanlık biçiminde etno-politik bir varlık olarak devam etmesi ile kuvvetlenmiştir. XVIII. yüzyıla gelindiğinde İtil'in aşağı bölgelerinde Rus kolonizasyonunun yoğunlaşmasıyla bağlantılı olarak Kalmuklar da XIX. yüzyıl itibariyle yavaş yavaş Rusya'nın ortak bölgesel idari sistemine dâhil edilmeye başlandı. İşte bu tez ile AKAK, (Aktı, Sobrannie Kavkazkoyu Arheografiçeskoyu Kommissieyu) Belgeleri ışığında XIX. yüzyılın ilk çeyreğinde, Kalmukların Astrahan valisi yönetiminde Rusya'ya bağlanması, onların Dışişleri Kollegiumu aracılığıyla Rus hukuk sistemine dâhil edilmesi ve yine onlar üzerinde yapılan idari reformlar gerçekleştirilirken Çarlık Rusyası'nın bölgede izlediği siyasi, sosyo-ekonomik ve demografik politikalar incelenmeye çalışıldı.