Burkina Faso’nun batı bölgesinde pamuk üretiminin kar etkinliği analizi

Abstract

Bu çalışmada esas olarak Burkina Faso'nun batı bölgesindeki pamuk üretiminin kâr etkinliğinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik araştırmanın birincil verileri, araştırma bölgesinden gayeli olarak seçilen 8 köyden rastgele seçilen 80 pamuk üreticisinden yüz yüze yapılan anketler ile derlenmiştir. Araştırma kapsamına alınan pamuk üretimi yapan işletmelerin sosyo-ekonomik özellikleri, üretimde kullanılan girdi miktarları, pamuk üretim faaliyetinin gelir düzeyi ile brüt kâr seviyesi belirlenmiştir. İncelenen pamuk üretimi yapan işletmelerin prametrik yöntemlerden stokastik etkinlik sınırı tekniği kullanılarak pamuk üretiminin teknik, tahsis ve ekonomik etkinlik seviyeleri belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre incelenen işletmelerin ortalama arazisi 4.43 ha., işletme başına ortalama hane büyüklüğü 8.4 birey olup işletmelerde toplam 674 kişi istihdam edilmektedir. Ekonometrik analiz sonuçlarına göre organik gübre kullanım miktarı, pamuk üretimin yanında birden fazla tarımsal üretim yapılması ve mekanizasyon kârı olumlu yönde etkilemektedir. Buna karşın işgücü masrafları, ilaçlama masrafları, tohum fiyatı, hayvan bakımı masrafları ve amortisman kârı olumsuz yönde etkilemektedir. İşletmelerin kâr etkinliği %30,61 ile %90,01 arasında olup ortalama kâr etkinliği seviyesi ise % 78,16 olarak bulunmuştur. Bu durum, hem teknik hem de maliyet etkinsizliklerinin kombinasyonu nedeniyle pamuk üretiminde kârda yaklaşık %47'lik bir kayıp olduğunu göstermektedir. Bu nedenle kârın artırılması için tarımsal mekanizasyona gidilmesi, organik gübre kullanılması ve üretimde münavebe yapılması önerilebilir.