Sermaye şirketlerinde sınırlı sorumluluk karşısında alacaklıların başvuru yolları

Abstract

Sınırlı sorumluluk, şirketler hukukunun en önemli unsurlarından biridir. Ancak istismara açık yapısı nedeniyle sıkça kötüye kullanılması söz konusudur. Sınırlı sorumluluğun kötüye kullanıldığı hallerde alacaklılar ödeme gücü bulunmayan şirketle karşı karşıya kalır ve alacaklarını elde edemezler. Sınırlı sorumluluğun alacaklılar açısından sebep olduğu riskin dengelenmesi ve sınırlı sorumluluk karşısında alacaklıların korunması ihtiyacı bulunmaktadır. Malvarlığının korunması ilkesi gibi alacaklıları koruyucu önlemlerin bu ihtiyacın giderilmesi için yetersiz kaldığı görülmektedir. Bu sebeple sınırlı sorumluluğun bir sorumsuzluk aracı haline geldiği durumlarda alacaklıların şirketin ardındaki kişilere ulaşmasına imkan tanınmalıdır. Şirketin ardındaki kişilerin şahsi malvarlıklarıyla sorumlu tutulması için temel başvuru yolu tüzel kişilik perdesinin aralanmasıdır. Yöneticinin özellikle fiili yöneticinin sorumluluğuna ilişkin hükümler ve organik bağ kavramına da bu amaçla başvurulmaktadır. Organik bağ kavramı hukukumuzda içtihatlarla geliştirilmiş olup şirketin ardındaki kişilerden ziyade kardeş veya özdeş kabul edilen şirketlerin sorumlu tutulması için kullanılmaktadır. Sorumluluğun genişletilmesi için yalnız organik bağa başvurmak yerinde değildir. Kanun koyucu hem tüzel kişilik perdesinin aralanması hem de fiili yöneticinin sorumluluğu konusunun doktrin ve içtihatlarla şekillenmesini istemiştir. Bu tezde, sayılan konular, alacaklıların sınırlı sorumluluk kuralı karşısında etkili korunması bağlamında irdelenmiştir.