Harezm Türkçesi satır arası Kur'an tercümesi grameri

Abstract

Türkler, belirli siyasî ve ticarî sebeplerle Fars ve Araplarla etkileşime geçmiş; XI. yüzyıl başlarında da İslâmiyet'i benimsemişlerdir. İslâmiyet, Türk illerinde ilk kez Karahanlılar döneminde resmî din ilan edilmiştir. Böylece İslâmiyet'in Türk illerinde yayılışı hızlanmış ve halk bu dinin gereklerini öğrenmek istemiştir. Bu doğrultuda İslâmiyet'in kutsal kitabı Kur'ân, bir ilim heyeti nezdinde Farsçaya olduğu gibi Türkçeye de tercüme edilmiştir. Bu çalışmada ele alacağımız eser, Harezm Türkçesi ile yazılmıştır. Metnin içeriğindeki bilgilere dayanarak eserin, XIV. yüzyılda istinsah edildiği tahmin edilmektedir. Satır arası yöntemiyle yapılan bu tercümede Arapça sentaksa uygun cümle kurulumları yapılmıştır. Harezm Türkçesinin Karahanlı ve Çağatay Türkçelerinin arasında bir köprü oluşturması sebebiyle, bu dilin sınırları ve netliği hususunda bazı esnekliklerin olduğu bilinmektedir. Bu çalışma, Harezm Türkçesinin XIV. yüzyıldaki gramer yapısını göstermek adına önem taşımaktadır. Çalışma, "Giriş" kısmı, iki ana bölüm ve sonuç kısmından oluşur. Giriş kısmında mevcut eser hakkında geniş bir bilgi, Harezm Türkçesi ve ilk Kur'a tercümeleri tarihi sunulurken ana bölümlerde sırayla eserin ses ve şekil bilgisi işlenmiştir. Sonuç kısmı ile de çalışma sonlandırılmıştır.