Sualtı kültür mirası'nın belgelenmesinde güncel fotogrametri yöntemleri

Abstract

Sualtı kültür mirasını arkeolojik, tarihi ve kültürel varlıklar oluşturmaktadır. Su altında kalan bu varlıkların muhafaza edilmesi toprak altında kalan eserlere oranla daha zor ve hassastır. Özellikle arkeolojik nitelikteki varlıklar içerdiği bilgi ile birlikte çok kolay bir şekilde yok olabilmektedir. Bu yüzden bilgilerin elde edilmesi, yönetilmesi ve gelecek nesillere aktarılması için görüntüleme ve belgeleme çalışmaları oldukça önemlidir. Bu çalışma birçok alanda (arkeoloji, mimari, restorasyon, vb.) kullanımı tercih edilen Fotogrametri'nin Sualtı Kültür Mirası'nda kullanımını ve güncel yöntemlerle birlikte nasıl ana belgeleme yöntemi olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma ile hedeflenen günümüzde Türk Sualtı Kültür Mirası Literatüründe eksikliği görülen Sualtı Fotogrametrisi'nin potansiyelini göstermek ve kullanılan belgeleme yöntemlerini kazandırmaktır. Bu yöntemler ile elde edilen veriler 1:1 ölçekli ve coğrafi referanslı olmasının yanı sıra üç boyutlu (3B) modellemeler ve rekonstrüksiyonlar farklı yazılımlara aktarılarak sanal müzeler ve sergiler ile koruma ve yönetim planlarının oluşturulmasında kullanılabilmektedir. Dijitalleşen dünyamızda bu yöntemlerle çağa ayak uydurmak teknoloji ile iç içe olan Sualtı Kültür Mirası ve su altı disiplinlerinde oldukça önemli ve gereklidir. Çalışmanın Birinci Bölümünde Fotogrametri'nin tanımı, tarihsel gelişimi ve değerlendirme yöntemleri açıklanmıştır. İkinci bölümde; Sualtı Fotogrametrisi ve su altında Fotogrametri'yi etkileyen faktörler hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise kullanılan metotlar, yazılım ve veri işleme aşamaları açıklanmıştır. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Videogrametri'ye de kısaca değinilmiştir. Tezin Saha Çalışmaları bölümünde, örnekler üzerinde Direct Survey Method (DSM), eşellerle birlikte kullanılmıştır. Bu yöntem Kaş İnce Burun Fener Bölgesi, Kekova Karaada ve Gelidonya Fener Bölgesi'nde uygulanarak test edilmiştir.