Kronotiplerine göre farklı fiziksel aktivite düzeylerindeki bireylerin uyku ve yaşam kalitelerinin ve beslenme durumlarının karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma sabahçıl ve akşamcıl olma durumlarına göre, sedanter, fiziksel aktif ve sporcu bireylerin uyku kalitesi, yaşam kalitesi ve beslenme durumlarının karşılaştırılması amacı ile planlanıp yürütülmüştür. Yöntem: Araştırmaya katılma kriterlerini yerine getiren bireylere ulaşabilmek adına kişisel bilgi formu ve "insan sirkadiyen ritminde sabahçıl akşamcıl tipleri belirlemede kendi kendini değerlendirme formu" uygulanmıştır. Kriterleri karşılayan bireylere "Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kısa Form", "Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi" uygulanmış ve beslenme durumlarını saptamak için bireylerden iki günlük besin tüketim kayıtları alınmıştır. Bulgular: Kadınlar ve erkekler için sabahçıl ve akşamcıl olma durumlarına göre sedanter, fiziksel aktif ve sporcu bireyler arasında uyku kalite indeksi toplam skoru bakımından gruplar arası bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Kronotiplerine göre sedanter, fiziksel aktif ve sporcu kadınlar arasında yaşam kalitesi ölçeği alt boyutlarından alınan puanlar bakımından gruplar arası bir farklılık bulunmazken (p>0,05), akşamcıl erkeklerde çevre ve çevre ulusal alanları için anlamlı fark vardır (p<0,05). Akşamcıl sedanter erkeklerin çevre alan puanı akşamcıl fiziksel aktif erkeklerden ve akşamcıl sporcu erkeklerden düşüktür. Çevre ulusal alanı için; akşamcıl sedanter erkeklerin çevre ulusal alan puanı akşamcıl fiziksel aktif erkeklerden ve akşamcıl sporcu erkeklerden düşüktür. Sabahçıl kadınlarda, sabahçıl ve akşamcıl erkeklerde fiziksel aktivite düzeyine göre sağlıklı yeme indeksi 2015 toplam puanı için gruplar arası bir farklılık bulunmazken (p>0,05), akşamcıl olan sedanter, fiziksel aktif ve sporcu kadınlar arasında anlamlı fark vardır (p<0,05). Akşamcıl sedanter kadınların sağlıklı yeme indeksi 2015 toplam puanı akşamcıl sporcu kadınlardan yüksektir. Sonuç: Kronotiplerine göre farklı fiziksel aktivite düzeyine sahip bireylerde genel anlamda uyku kalitesi, yaşam kalitesi ve beslenme durumları farklı değildir. Daha net sonuçlar için katılımcı sayısı arttırılarak, daha fazla sayıda çalışma yapılmasına ihtiyaç vardır.