Lise öğrencilerinde internet aktiviteleri ve internet bağımlılığının bilişsel çarpıtmalar ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma lise öğrencilerinde internet aktiviteleri ve internet bağımlılığının bilişsel çarpıtmalar ile ilişkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: İlişkisel türde olan bu çalışma, Antalya- Konyaaltı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı Akdeniz Anadolu Lisesi ve Konyaaltı Mehmet Zeki Balcı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde Şubat 2019-Haziran 2019 tarihleri arasında yapılmıştır. Çalışmada örneklem evreni bilinen örnekleme yöntemiyle belirlenmiş olup, toplam 638 ergen çalışma kapsamına alınmıştır. Veriler, "Kişisel Bilgi Formu", "İnternet Bağımlılığı Ölçeği ve "Çocukluktaki Olumsuz Düşünceleri Değerlendirme Ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Öğrencilerin internet bağımlılığı düzeyi %16.9 olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin internet bağımlılığı puan ortalamaları ile online oyun oynama, pornografik siteleri ziyaret etme, sosyal medya kullanımı/sohbet etme, ev ödevi hazırlama/ders çalışma ve amaçsız gezinme internet aktiviteleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur (p<.05). Felaketleştirme, kişiselleştirme ve seçici algılama yordayıcı değişkenlerinin öğrencilerin internet bağımlılığı düzeylerini anlamlı bir şekilde yordamaktadır (p<.05). Ayrıca seçici algılamanın online oyun oynamayı (OR =1.05) ve amaçsız gezinmeyi (OR = 1.05), kişiselleştirmenin pornografik siteleri ziyaret etmeyi (OR = 1.05) ve felaketleştirmenin internette ev ödevi hazırlamayı (OR = 1.05) anlamlı bir şekilde yordadığı bulunmuştur (p<.05). Sonuç: Bu çalışmanın sonuçları, internet bağımlılığı ile bilişsel çarpıtmalar arasında ilişki olduğunu göstermektedir. Ayrıca pornografik siteleri ziyaret etme, online oyun oynama, ev ödevi yapma ve amaçsız gezinme gibi internet aktivitelerinin bilişsel çarpıtmalar ile ilişkisi olduğu bulunmuştur. Bu doğrultuda, hemşireler aşırı internet kullanımı sorunu olan bireye bakım verirken bilişsel temelli müdahaleleri kullanabilirler.