Kanser tanılı çocuk ve ebeveynlerine yönelik geliştirilen eğitim programının hasta uyumu, bilgi ve kaygı düzeylerine etkisi

Abstract

Araştırmanın amacı kanser tanısını yeni alan çocuk ve ebeveynine VİDESOF eğitim programı doğrultusunda yapılan girişimlerin (klinik eğitim rehberi, eğitim videosu, sosyal etkinlikler) çocuğun hastalığa yönelik bilgi, kaygı ve hasta uyum sürecine ve ebeveynin hastalığa yönelik bilgi, kaygı ve aile merkezli bakım düzeyine etkisinin değerlendirilmesidir. Yöntem: Araştırma deneysel non-randomize kontrollü olarak uygulanmıştır. Örneklem grubunu kanser tanısını yeni alan 9-18 yaş aralığında girişim grubunda 25 çocuk ve ebeveyn, kontrol grubunda 25 çocuk ve ebeveyn oluşturmaktadır. Girişim grubu çocuk ve ebeveyne VİDESOF Eğitim Programı hazırlanmıştır. Eğitim programı kapsamında ebeveyn için klinik eğitim rehberi hazırlanmıştır. Çocuk için 2,5 yıl önce lösemi tanısı almış ve şu an idame tedavisi gören 15 yaşındaki bir çocuk tarafından canlandırılan eğitim videosu hazırlanmıştır. Ölçümler için "Hastalığa İlişkin Bilgi Düzeyi Değerlendirme Formu", "Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri", "Çocuğun Hasta Uyumu Değerlendirme Formu", "Ebeveyn Aile Merkezli Bakım Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin tamamının istatistiksel analizleri için SAS 9.4 programı kullanılmıştır. Bulgular: VİDESOF eğitim programı, çocukların lehine çocuğun hastalığa yönelik bilgi, kaygı ve hasta uyumu; ebeveynlerin lehine hastalığa yönelik bilgi, kaygı ve aile merkezli bakım düzeyi puanları arasında anlamlı farklılıklar saptanmıştır (p<0.05). Sonuç: VİDESOF eğitim programı doğrultusunda yapılan girişimlerin çocuğun hastalığa yönelik bilgi, kaygı ve hasta uyum sürecine ve ebeveynin hastalığa yönelik bilgi ve kaygı düzeyine, aile merkezli bakım düzeyine etkisinin olduğu belirlenmiştir.